Chuyên gia đánh giá: Trương Ngọc Hồng
Bác sĩ trưởng khoa da liễu, Bệnh viện Trung tâm thành phố Trịnh Châu, trực thuộc Đại học Trịnh Châu
Mọi người đều biết, trên cơ thể người bình thường hoặc nhiều hoặc ít cũng sẽ có một số khuyết điểm. Chẳng hạn như mọc nốt ruồi, nổi mụn hay đầu mũi có mụn đầu đen, đây đều là hiện tượng rất bình thường. Nhiều người có yêu cầu về ngoại hình thường xuyên đến các cơ sở y tế để làm sạch mụn đầu đen trên mũi. Nhưng đôi khi, những “mụn đầu đen” không đáng chú ý này lại có thể trở thành một khối u độc hại.
Một phụ nữ ở Nam Kinh, tỉnh Giang Tô, có một cục u đen trên mũi, cục u này đã không phát triển trong nhiều năm, cô ta tưởng rằng chỉ là một mụn đầu đen bình thường. Đến khi cô theo bạn đến bệnh viện để thực hiện liệu trình loại bỏ mụn đầu đen, cục u đã bất ngờ to ra. Qua kiểm tra tại bệnh viện, cục u đen không đáng chú ý thường ngày đó thực chất là
ung thư tế bào đáy.
Nguồn | Ảnh chụp từ Weibo
70%~90% ung thư tế bào đáy xảy ra ở vùng đầu mặt (chủ yếu là xung quanh mũi)
, gây tổn thương tới vẻ ngoài, và nó có tốc độ phát bệnh rất chậm, rất khó bị phát hiện kịp thời, dẫn đến chậm trễ trong điều trị, gây ra tình trạng suy chức năng ở nhiều bệnh nhân, chẳng hạn như ung thư tế bào đáy ở mũi có thể nghiêm trọng gây khó thở,
nếu ung thư tế bào đáy xảy ra ở vùng da đầu, còn có khả năng ăn mòn xương sọ
.
Ngoài tổn thương thể chất, bệnh lý này còn mang lại gánh nặng tâm lý lớn cho bệnh nhân, vì vậy, nâng cao nhận thức về ung thư tế bào đáy và phòng ngừa nó là rất quan trọng.
1
Ung thư tế bào đáy mũi là gì
Ung thư tế bào đáy là một loại u vùng mũi ngoài, là một loại ung thư da, được hình thành do sự đột biến của tế bào đáy trên khuôn mặt mũi. Phần lớn bệnh nhân là người trung niên khoảng 40 tuổi và người cao tuổi, mức độ ác tính không cao, có thể được phát hiện và điều trị sớm. Ung thư tế bào đáy chủ yếu do da tiếp xúc lâu dài với bức xạ UV, di truyền, chấn thương, rối loạn nội tiết và các nguyên nhân khác.
Nguồn | Sức khỏe Hàng Châu
Biểu hiện lâm sàng của ung thư tế bào đáy rất đa dạng, thường không có triệu chứng lâm sàng rõ rệt. Lâm sàng có 4 loại:
1. Loại nốt: Thường gặp nhất là một nốt nhỏ màu xám trắng hoặc màu sáp, có bề mặt cứng, dần lớn lên, có thể nhìn thấy một phần nhô lên hình viên ngọc, trong suốt với mạng lưới mạch máu phồng lên rõ rệt, và có thể có loét ở giữa.
Nguồn | Bác sĩ chúng tôi
2. Loại bề mặt: Hiếm gặp, xuất hiện ở bên hông mũi, tổn thương da có màu đỏ dạng vảy, một số ít có thể phát triển xâm lấn, có thể kèm theo viêm nhiễm nhẹ.
3. Loại sắc tố: Khá hiếm, tương tự như loại nốt, nhưng trên da có thể xuất hiện sự tích tụ sắc tố màu nâu và đen, rất giống như một nốt ruồi đen, cũng có thể là một khối u hắc tố, do đó rất dễ bị chẩn đoán sai.
4. Loại xơ: Có mức độ ác tính cao nhất, biên giới không rõ ràng, xuất hiện dưới dạng mảng phẳng màu vàng trắng và teo, thường có triệu chứng loét, chảy máu, tạo vết sẹo, thường bị nhầm lẫn với sẹo. Phát hiện thường khá muộn, và có sự phát triển nhanh chóng, thường vượt quá tầm nhìn có thể thấy.
Nguồn | Diễn đàn Đinh Hương Viên
Nếu thực sự được chẩn đoán mắc ung thư tế bào đáy cũng không cần phải hoảng loạn, ung thư tế bào đáy mũi thường được điều trị bằng phẫu thuật và liệu pháp quang động. Nếu phẫu thuật được thực hiện đúng cách, tỷ lệ chữa khỏi có thể đạt tới 90%. Phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn, tỷ lệ tái phát cũng khá thấp, không cần điều trị bằng xạ trị hay hóa trị.
Nếu lo lắng về sẹo do phẫu thuật trên mặt, hiện có liệu pháp quang động, liệu pháp này có thể điều trị hoàn toàn da ở một số khu vực nhất định, đạt được hiệu quả “không có sẹo”. Tuy nhiên, tỷ lệ chữa khỏi vẫn thấp hơn so với phẫu thuật thông thường.
Đối với các trường hợp khác nhau của ung thư tế bào đáy, phương pháp điều trị nên được phân loại theo tình hình cụ thể. Hầu hết bệnh nhân có thể được chữa khỏi và sau khi điều trị có thể làm việc và sinh hoạt bình thường, bệnh nhân nên tích cực thực hiện điều trị theo quy chuẩn.
2
Cách phòng ngừa ung thư tế bào đáy mũi
Dưới đây là một số gợi ý về cách phòng ngừa ung thư tế bào đáy mũi:
Yếu tố môi trường quan trọng nhất gây ra ung thư tế bào đáy là tia UV
, nguồn tia UV mà người bình thường tiếp xúc thường là ánh nắng mặt trời, mặc dù việc tắm nắng một cách hợp lý có lợi cho cơ thể, nhưng cũng không nên quá mức, không nên phơi nắng dưới ánh nắng gay gắt, quá đáng sẽ phản tác dụng.
Khi ánh nắng rất gay gắt, hãy cố gắng giảm thiểu thời gian ra ngoài. Nếu phải ra ngoài, cần bảo vệ bằng cách vật lý hoặc hóa học, cần chọn sản phẩm chống nắng có SPF (chỉ số chống nắng) lớn hơn hoặc bằng 30, để đảm bảo không có hoặc ít tia UV tiếp xúc trực tiếp với da của chúng ta.
Cần tránh tiếp xúc với các hóa chất, bảo quản hóa chất cẩn thận, giảm tiếp xúc giữa con người và hóa chất. Hóa chất thường là các hạt phân tử nhỏ, khi tiếp xúc với da người dễ dàng xâm nhập, có thể dẫn đến sự biến đổi tế bào da.
Giảm thiểu xạ trị, bỏng, sẹo, ức chế miễn dịch, những hành động này đều có thể làm cho làn da của chúng ta trở nên yếu hơn, khiến tế bào da trở nên không khỏe mạnh, không thể chống lại những xâm nhập thông thường, tạo cơ hội cho các chất ô nhiễm bên ngoài vào.
Ngoài ra, trong chế độ ăn uống cũng cần chú trọng vào cân bằng dinh dưỡng, không ăn uống thái quá, tích cực ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin, protein, v.v. Cần nghỉ ngơi nhiều, kết hợp với vận động hợp lý để đảm bảo sức khỏe cơ thể.
Sự phát triển của y học hiện đại ngày càng nhanh chóng, ung thư tế bào đáy càng không cần phải bị coi là mối đe dọa khủng khiếp. Đối diện với bệnh tật đúng cách, đi khám kịp thời, cố gắng chữa khỏi và phục hồi nhanh chóng với tốc độ mà y học hiện đại có thể đạt được. Ngược lại, nếu không điều trị đúng cách, bệnh nhân hoảng hốt chữa trị lung tung, chỉ làm tiêu tốn sức lực, thời gian và tiền bạc mà không đạt được hiệu quả tốt.