Trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, việc thở là điều hết sức tự nhiên, mỗi lần hít vào và thở ra như nhịp điệu của sự sống, ổn định và nhịp nhàng. Thế nhưng, giữa những hơi thở tưởng chừng như bình thường ấy, một mối đe dọa sức khỏe đang âm thầm đến gần, đó chính là bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (còn gọi là COPD). Tên gọi này có vẻ lạ lẫm, nhưng tác hại của nó thì không thể xem thường, hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về điều bí ẩn này.
01.
“Sát thủ sức khỏe” âm thầm
Triệu chứng sớm của COPD rất tinh vi, như một sát thủ lén lút, khiến con người khó mà nhận ra. Nhiều bệnh nhân lúc đầu chỉ thỉnh thoảng ho vài tiếng, hoặc khi leo cầu thang, đi bộ nhanh có phần khó thở hơn trước, nhưng họ thường cho rằng đó là biểu hiện bình thường do tuổi tác hoặc là do cơ thể mệt mỏi nhất thời, hoàn toàn không để tâm. Thậm chí có những người, trong các cuộc kiểm tra sức khỏe, còn khó phát hiện được dấu hiệu của nó. Đến khi tình trạng bệnh dần nặng lên, xuất hiện ho nhiều, đờm ra nhiều, khó thở, thì lúc đó thường đã lỡ mất thời điểm điều trị tốt nhất.
02.
“Nhát dao nhẹ nhàng” vào phổi
Khi COPD đã “cắm rễ” trong phổi, nó sẽ tiến hành một cuộc “tấn công” âm thầm nhưng có sức tàn phá lớn. Nó sẽ khiến không khí trong phế nang dần mất đi độ đàn hồi, như một chiếc bóng bay bị kéo giãn quá mức, trở nên lỏng lẻo và yếu ớt; từ từ, các phế nang bắt đầu vỡ ra, hợp nhất lại, hình thành các bọng phổi. Lúc này, chức năng trao đổi khí của phổi như một cỗ máy cũ kỹ, vận hành ngày càng khó khăn, oxy không vào được, carbon dioxide không thoát ra được, việc thở trở nên ngày càng khó khăn, bệnh nhân thường cảm thấy như có một viên đá lớn đè nặng trong ngực, mỗi lần thở đều vô cùng gian nan.
03.
Gây ra phản ứng dây chuyền toàn cơ thể
COPD không chỉ đơn thuần là vấn đề của phổi, mà nó còn như một quân domino, gây ra hàng loạt vấn đề sức khỏe toàn thân. Thiếu oxy kéo dài sẽ khiến tim phải chịu áp lực lớn, để cung cấp đủ máu cho cơ thể, tim buộc phải làm việc quá sức, lâu dần sẽ dễ dàng dẫn đến bệnh tim phổi, khiến “cỗ máy sống” này gặp sự cố. Đồng thời, sức đề kháng của bệnh nhân cũng sẽ giảm đáng kể, trở nên dễ bị tấn công bởi các loại vi khuẩn khác nhau, thường xuyên ốm đau. Hơn nữa, do khó thở, bệnh nhân sẽ giảm đáng kể hoạt động, cơ thể dần trở nên yếu ớt, cơ bắp teo lại, chất lượng cuộc sống sụt giảm nghiêm trọng.
04.
Phòng ngừa là chìa khóa, điều trị sớm là phương pháp hữu hiệu
1.
Cai thuốc:
Hút thuốc là một trong những nguyên nhân chính gây ra COPD, việc cai thuốc là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh này. Dù là hút thuốc chủ động hay thụ động, đều gây tổn hại cho phổi, vì vậy, việc cai thuốc phải bắt đầu từ bản thân, đồng thời cần tránh hít khói thuốc lá từ người khác.
2.
Phòng ngừa nhiễm trùng đường hô hấp:
Nhiễm trùng đường hô hấp là một nguyên nhân quan trọng gây ra tình trạng cấp tính của COPD. Trong mùa cúm, nên tránh đến nơi đông người, nếu cần thiết, tốt nhất nên đeo khẩu trang. Ngoài ra, có thể giảm nguy cơ lây nhiễm bằng cách tiêm phòng cúm và vắc xin phế cầu khuẩn.
3.
Bảo vệ nghề nghiệp:
Nếu môi trường làm việc chứa nhiều bụi bẩn, hóa chất và khí độc hại, cần thực hiện các biện pháp bảo vệ hiệu quả, như đeo khẩu trang bảo hộ, tăng cường thông gió, để giảm thiểu kích thích và tổn hại từ khí độc hại đến đường hô hấp.
4.
Tăng cường tập thể dục:
Tập thể dục hợp lý có thể tăng cường thể lực, nâng cao sức đề kháng và cải thiện chức năng tim phổi. Nên chọn những hình thức vận động phù hợp với bản thân, như đi bộ, chạy bộ, thái cực quyền, duy trì tập thể dục từ 3 – 5 lần/tuần, mỗi lần ít nhất 30 phút.
5.
Chú ý dinh dưỡng và chế độ ăn uống:
Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung nhiều thực phẩm giàu protein, vitamin và khoáng chất, như thịt nạc, cá, trứng, rau củ và trái cây tươi, giúp duy trì chức năng cơ thể bình thường và nâng cao sức đề kháng.
Ngoài ra,
việc kiểm tra phổi định kỳ
cũng cực kỳ quan trọng, đặc biệt đối với những người có tiền sử hút thuốc, tiếp xúc lâu dài với khí độc hại hoặc có triệu chứng ho mãn tính, cần nâng cao cảnh giác. Khi phát hiện mắc COPD, cũng đừng hoảng sợ, hãy phối hợp điều trị với bác sĩ một cách tích cực, thông qua các phương pháp như điều trị bằng thuốc, liệu pháp oxy và tập phục hồi, bệnh tình có thể kiểm soát hiệu quả và tiến triển bệnh có thể được trì hoãn.
Hơi thở là nền tảng của sự sống, đừng để COPD âm thầm đánh cắp sức khỏe của chúng ta giữa những hơi thở ấy. Hãy bắt đầu từ bây giờ, chú ý đến sức khỏe phổi, tránh xa mối đe dọa COPD và tận hưởng từng hơi thở một cách thoải mái.