Gần đây, cảnh sát thành phố Miên Dương, tỉnh Tứ Xuyên đã tiến hành điều tra nghiêm ngặt, phối hợp lực lượng cảnh sát tại các địa phương như Tứ Xuyên, Sơn Đông, Hà Nam và đã thành công phá án vụ buôn bán thịt bò giả. Họ đã bắt giữ 11 nghi phạm và thu giữ hơn 900 tấn sản phẩm đông lạnh giả bò, chặt đứt nhiều chuỗi sản xuất và bán hàng giả từ cửa hàng đến các nền tảng mạng trực tuyến, với tổng số tiền liên quan lên tới hơn 35 triệu nhân dân tệ.
Vào tháng 3 năm 2022, các cơ quan quản lý thị trường tại huyện Bắc Xuyên, khu tự trị dân tộc Tạng đã nhận được nhiều đơn khiếu nại từ người tiêu dùng, cho rằng các cuộn thịt bò họ mua online có vấn đề về chất lượng, vị và hình thức khác với thịt bò thật, thậm chí có một số sản phẩm có mùi lạ. Ngày 25 tháng 4 cùng năm, sau khi tiếp nhận thông tin vụ việc, Công an huyện Bắc Xuyên đã phối hợp với đội điều tra thực phẩm và môi trường của Cục Công an thành phố Miên Dương và các cơ quan quản lý thị trường để tiến hành xác minh, phát hiện một chuỗi buôn bán thịt bò “vấn đề” có khả năng đang hoạt động tại Tứ Xuyên, Sơn Đông và các địa phương khác.
Cục Công an thành phố Miên Dương ngay lập tức đã báo cáo vụ việc lên cơ quan công an cấp trên và thành lập một tổ chuyên án liên ngành với những thành viên chủ chốt từ đội điều tra thực phẩm và môi trường của cục và công an huyện Bắc Xuyên. Dưới sự hướng dẫn của tổng đội điều tra thực phẩm và môi trường tỉnh, tổ chuyên án đã tiến hành điều tra trong dự án mang tên mã “4.25”. Tổ đã gửi nhiều mẫu sản phẩm thịt bò đến các phòng thí nghiệm chuyên nghiệp để phân tích nguồn gốc thịt. Trong số đó, các cuộn thịt bò của một thương hiệu đã được xác định chứa thịt vịt, xác nhận rằng sản phẩm thịt bò này là hàng giả. Các cảnh sát trong đội chuyên án đã phát hiện rằng sản phẩm thịt bò của thương hiệu này được bán với giá rẻ qua cả online và offline, số lượng lớn và thậm chí được nhiều nền tảng trực tuyến quảng cáo như là sản phẩm “chất lượng tốt giá rẻ”, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của người tiêu dùng.
Sau hơn 2 tháng hoạt động tích cực, đội chuyên án đã vạch trần chuỗi sản xuất thịt bò giả trải dài qua Tứ Xuyên, Sơn Đông và Hà Nam, xác định được một băng nhóm sản xuất giả do một người tên Xie làm đầu. Họ đã làm rõ dòng tiền từ hàng trăm ngàn người tiêu dùng đến các nền tảng thương mại điện tử thông qua hàng chục tài khoản ngân hàng, tài khoản Alipay và WeChat, đồng thời đã tiến hành giám sát và theo dõi chặt chẽ các nghi phạm chính và các điểm sản xuất. Một mạng lưới khép kín đang dần siết chặt lại.
Vào ngày 24 tháng 6 năm 2022, đội chuyên án đã bắt giữ 8 nghi phạm, trong đó có Xie, tại thành phố Thành Đô và Giản Dương, tỉnh Tứ Xuyên. Vào tháng 8, họ tiếp tục bắt giữ thêm 3 nghi phạm khác tại Bình Châu, tỉnh Sơn Đông và Lô Khê, tỉnh Hà Nam. Trong đợt truy quét này, hơn 900 tấn sản phẩm thịt bò đông lạnh giả chứa nhiều thịt vịt đã bị tịch thu, cùng với hơn 20 thẻ ngân hàng và 3 địa điểm sản xuất giả, 8 dây chuyền sản xuất giả bị niêm phong, với tổng số tiền liên quan lên tới 35 triệu nhân dân tệ. Như vậy, vụ án “4.25” đã được giải quyết, băng nhóm sản xuất và buôn bán thịt bò giả do Xie cầm đầu đã hoàn toàn bị triệt phá.
Đội chuyên án sau đó đã triển khai lực lượng tới nhiều nơi trên toàn quốc để củng cố chứng cứ. Đến tháng 1 năm 2023, vụ án đã được chuyển đến Viện kiểm sát nhân dân và sẽ được xét xử trong thời gian gần nhất.
01
Tại sao thịt bò lại thường bị làm giả?
Trên thị trường, giá thịt heo, thịt gà, thịt vịt rất rẻ, chỉ vài chục nghìn một cân, nhưng giá thịt bò lại gấp nhiều lần so với những loại thịt khác. Do đó, việc chế biến chúng thành thịt bò có thể mang lại lợi nhuận khổng lồ, chính là động lực để làm giả thịt bò. Thịt bò tươi thường khó làm giả, dễ nhận biết, nếu không chỉ có thể “tiêm nước”. Thịt bò giả thường xuất hiện trong các món như bít tết, cuộn thịt bò, thịt bò hấp, thịt viên bò, vì chúng đã được chế biến lại, rất khó để người tiêu dùng phân biệt.
02
Thịt bò giả được làm như thế nào?
Để mô phỏng màu sắc và hương vị của thịt bò, trong quá trình làm giả, thường không thể thiếu phẩm màu (nitrit, phẩm màu đỏ) và các phụ gia (bột thịt bò).
Nitrit, phẩm màu đỏ
— được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp và xây dựng, cũng có thể hoạt động như phụ gia thực phẩm, nhưng phải được giới hạn sử dụng. Nó là một chất gây ung thư, nếu sử dụng quá liều có thể dẫn đến ngộ độc, thậm chí tử vong. Chức năng chính của nó trong sản xuất thực phẩm là chất giữ màu và chất bảo quản, có thể phản ứng với myoglobin tạo ra nitrosomyoglobin, làm cho sản phẩm có màu hồng đẹp, cải thiện màu sắc của thịt bò giả.
Bột thịt bò
— còn được gọi là chiết xuất thịt bò, được làm từ thịt bò tươi đã loại bỏ mỡ, qua quá trình tiêu hóa, lọc và cô đặc, có màu nâu vàng hoặc nâu đỏ, có mùi thịt bò, khi hòa tan trong nước thì trở thành màu vàng nhạt. Sử dụng bột thịt bò, thịt heo sẽ có thể biến thành thịt bò. Tiêu tốn tiền một cách vô ích là chuyện nhỏ, nếu những kẻ buôn bán bất hợp pháp này sử dụng chất phụ gia không đúng cách thì thử nghĩ xem, chúng ta sẽ ra sao khi sử dụng? Vì vậy, khi mua thịt bò, tuyệt đối đừng nên tham rẻ. Những sản phẩm thịt bò đặc biệt rẻ, như thịt bò ướp gia vị hay thịt bò khô, chắc chắn là thịt bò giả.
Nếu người bán sử dụng thịt bò giả để đánh lừa người tiêu dùng với giá cao thì chúng ta phải làm thế nào? Sau đây là 3 mẹo giúp bạn nhanh chóng nhận diện thịt bò giả, không bị lừa.
03
Mẹo phân biệt thịt bò giả
1. Nhìn màu sắc
Trong các loại thịt, thịt bò có chứa lượng sắt cao nhất nên màu sắc của nó phải đỏ hơn, thuộc loại màu đỏ sẫm, trong khi thịt heo thường có màu đỏ tươi hoặc hồng nhạt, còn thịt gà, vịt thì màu còn nhạt hơn. Thịt bò nấu chín thường có màu nâu, trong khi thịt bò giả được làm bằng thịt heo sẽ có màu trắng khi nấu chín.
2. Nhìn cảm giác
Sợi cơ của thịt bò to hơn so với những loại thịt khác, vì vậy cảm giác khi nhai sẽ thô hơn và chắc hơn. Nếu thịt bò mà không có độ dai, chắc chắn là giả.
3. Nhìn giá cả
Dù là thịt bò sống hay thịt bò nấu chín, giá không bao giờ dưới 40 nghìn đồng một cân. Nếu có loại thịt bò chỉ bán với giá 20-30 nghìn đồng, người bán có thể sẽ nói rằng “không lỗ lãi”, nhưng đó đều là lừa dối. Người bán chỉ muốn kiếm nhiều hơn, sao có thể mất tiền cho người tiêu dùng? Vì vậy, thịt bò giá rẻ chắc chắn là giả. Còn một khả năng khác, cũng có thể là thịt bò thật, nhưng có thể là thịt bò chết bệnh, cũng không nên mua.