Cà phê và thuốc
Đối với một quốc gia có văn hóa trà lâu đời như Trung Quốc, lịch sử uống cà phê không dài, chỉ khoảng 200 năm. Lịch sử cà phê Trung Quốc thực chất là một phần của lịch sử hiện đại Trung Quốc. Vào cuối thời nhà Thanh, các cường quốc phương Tây dùng súng phá cửa Trung Quốc, dẫn đến hàng loạt các nhà truyền giáo vào nước. Họ không chỉ mang theo tín ngưỡng của mình mà còn mang theo sở thích về cà phê. Thời gian cà phê được truyền vào không lâu, nhưng đã rất được yêu thích. Vậy cà phê và thuốc có những tác động nào đến nhau?
Một trong những thành phần chính của cà phê là caffeine, dễ kết hợp với canxi tạo thành chất khó hấp thụ, ảnh hưởng đến sự hấp thụ canxi. Do đó, khi sử dụng thuốc bổ sung canxi, không nên uống cà phê. Cần lưu ý rằng việc uống cà phê một cách lâu dài và liên tục có thể dẫn đến thiếu canxi và gây ra loãng xương.
Hơn nữa, cà phê có thể kích thích sự tiết dịch vị và axit dạ dày, những người mắc bệnh loét dạ dày hoặc có lượng axit dạ dày quá nhiều không nên uống cà phê, đặc biệt là trong thời gian điều trị bệnh dạ dày.
Caffeine có thể kích thích hệ thần kinh trung ương, đối kháng lại tác dụng của thuốc an thần và thuốc gây ngủ. Những người mắc chứng mất ngủ, căng thẳng hoặc huyết áp cao không nên uống cà phê trong thời gian dài. Uống quá mức cà phê có thể làm giảm nồng độ thuốc trong huyết tương, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị của thuốc.
Sữa và thuốc
Sữa là một thực phẩm dinh dưỡng không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Một số người sử dụng sữa khi uống thuốc. Trong lâm sàng, chỉ có một vài loại thuốc khi dùng với sữa có thể tăng hiệu quả, chẳng hạn như roxithromycin. Bên cạnh đó, thuốc vi sinh điều trị tiêu chảy cũng có thể hòa với sữa khi em bé không tiện uống thuốc. Tuy nhiên, nhiều loại thuốc khi uống cùng sữa sẽ ảnh hưởng đến sự hấp thụ của thuốc, giảm hiệu quả của nó. Tại sao sữa lại ảnh hưởng đến tác dụng của một số thuốc? Bởi vì sữa chứa nhiều muối khoáng như canxi, phốt pho, sắt và nhiều vitamin, protein, axit amin và chất béo khác, dễ dàng xảy ra phản ứng hóa học với thuốc, tạo thành hợp chất ổn định hoặc muối khó tan, làm khó hấp thụ thuốc, ảnh hưởng đến hiệu quả.
Cần lưu ý rằng sau đây là 5 loại thuốc nên tránh uống cùng sữa:
Thuốc kháng khuẩn
Sữa chứa canxi, sắt và các ion kim loại khác có thể tương tác với hầu hết các loại thuốc kháng khuẩn như fluoroquinolones, tetracycline, cefixime, tạo thành hợp chất không tan, từ đó làm giảm hiệu quả của thuốc. Một số người cần uống sữa mỗi bữa ăn, nhưng khi cần dùng thuốc kháng sinh thì phải làm sao? Trong trường hợp này, nên uống thuốc cách khoảng 2 giờ sau khi uống sữa, điều này có thể giảm ảnh hưởng của sữa đối với thuốc kháng khuẩn.
Thuốc bổ sung sắt, kẽm
Sữa giàu canxi có thể làm giảm khả năng hấp thụ của thuốc chứa sắt như sắt fumarate, sắt succinate. Những protein phong phú trong sữa cũng có thể tạo thành hợp chất khó tan với ion kẽm, làm giảm sự hấp thụ kẽm và protein.
Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày
Bismuth citrate, hợp chất bismuth, pectin là các loại thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày, làm lớp màng bảo vệ trên bề mặt niêm mạc dạ dày. Sữa có thể làm cản trở tác dụng của các thuốc này, vì vậy không nên uống cùng lúc.
Thuốc chống loãng xương
Alendronate, sodium risedronate được dùng để điều trị loãng xương, ngăn ngừa gãy xương. Không nên ăn sữa trong vòng 2 giờ sau khi uống thuốc để tránh ảnh hưởng đến sự hấp thụ của thuốc.
Thuốc chống trầm cảm
Một loại thuốc chống trầm cảm gọi là ức chế monoamine oxidase, bao gồm moclobemide, rasagiline. Sữa chứa nhiều tyramine, các loại thuốc này sẽ ức chế sự phân hủy của tyramine, dẫn đến sự tích tụ tyramine trong cơ thể, gây ra tăng huyết áp đáng kể.
Nhìn chung, ảnh hưởng của sữa và cà phê đến hiệu quả của thuốc phụ thuộc vào loại thuốc và tình trạng bệnh lý của cơ thể. Công chúng có thể rất khó để nắm bắt quy luật này, vì vậy khuyến cáo cuối cùng là mọi người nên uống thuốc với nước sôi, tránh tương tác thuốc tiềm ẩn.
Tác giả: Trần Doanh, Lưu Diên Bình
Nguồn: Bệnh viện Nhân dân quận Phố Đông, Thượng Hải