Số trước đã nói đến cách xác định béo phì.
(1)
Theo cơ chế bệnh sinh có thể chia thành: béo phì nguyên phát và béo phì thứ phát, trong đó béo phì nguyên phát chiếm phần lớn. Nếu là béo phì thứ phát, cần phối hợp tích cực với bác sĩ lâm sàng để điều trị bệnh nguyên.
Theo phân loại béo phì chia thành: béo phì trung tâm và béo phì ngoại vi.
(2) Béo phì là kẻ giết người sức khỏe……
Béo phì đã trở thành một “dịch bệnh” toàn cầu, chỉ số khối cơ thể (BMI) trung bình của dân số trên toàn cầu đang dần tăng lên.
Béo phì có thể dẫn đến nguy cơ tử vong sớm cao hơn và tăng tỷ lệ tử vong tổng thể. Nó liên quan đến sự xuất hiện của nhiều bệnh mãn tính khác nhau, bao gồm tiểu đường, đột quỵ, bệnh động mạch vành, tăng huyết áp, bệnh hô hấp, ngưng thở khi ngủ, viêm khớp thoái hóa và sỏi mật. Nó còn liên quan đến sự xuất hiện của nhiều loại ung thư. Ngoài ra, béo phì có thể gây ra những hậu quả tâm lý và xã hội tiêu cực cho cá nhân. Nhiều nghiên cứu điều tra cho thấy có hơn 200 loại bệnh đi kèm với béo phì.
(3) Nguyên nhân
Nguyên nhân gây béo phì: yếu tố di truyền, yếu tố dinh dưỡng trong giai đoạn đầu đời, yếu tố môi trường, yếu tố văn hóa – xã hội – kinh tế, yếu tố chính sách, chế độ ăn uống và thiếu vận động……
Trong cuộc sống hàng ngày, yếu tố ảnh hưởng lớn nhất chính là yếu tố dinh dưỡng. Mức sống gia tăng, việc ăn uống đã trở thành sở thích mà mọi người khó cưỡng lại: lẩu, đồ uống có ga, nướng, kem, bánh trái………
(4)
“Hướng dẫn điều trị dinh dưỡng cho người béo phì/ thừa cân tại Trung Quốc (2021)” đã đề xuất thực hiện quản lý lối sống toàn diện cho những người bị béo phì.
Quản lý lối sống toàn diện: Là việc thực hiện đồng thời nhiều chiến lược can thiệp lối sống cho những người thừa cân/béo phì, chủ yếu bao gồm ba yếu tố: quản lý dinh dưỡng, tập thể dục và can thiệp hành vi.
1. Phương pháp can thiệp giảm cân y tế có nhiều lựa chọn về dinh dưỡng, ở đây giới thiệu chế độ ăn hạn chế năng lượng (CRD) với các nguyên tắc dinh dưỡng:
(1) Kiểm soát tổng năng lượng tiêu thụ: có nghĩa là giảm năng lượng tiêu thụ hàng ngày từ 500 đến 1000 kcal trên cơ sở năng lượng mục tiêu (đối với nam giới là 1200-1400 kcal/ngày, đối với phụ nữ là 1000-1200 kcal/ngày).
(2) Hoặc giảm 1/3 tổng năng lượng tiêu thụ so với lượng khuyến nghị.
(3) Tổng năng lượng tiêu thụ hàng ngày không nên dưới 1000 Kcal.
Lưu ý: Thông thường trong 6 tháng, trọng lượng giảm từ 5% đến 15%; đối với người béo phì nặng có thể giảm 20%.
2. Carbohydrate chiếm 55% – 60% tổng năng lượng hàng ngày, chất béo chiếm 25% – 30% tổng năng lượng hàng ngày.
3. CRD là phương pháp quản lý trọng lượng hiệu quả, giúp giảm cân cho người béo phì, giảm tỷ lệ mỡ cơ thể, từ đó giảm phản ứng viêm trong cơ thể, giảm các chỉ số hội chứng chuyển hóa, giảm các yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch, cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm lo âu.
4. Phân bổ bữa ăn hợp lý: bữa sáng 27%, bữa trưa 49%, bữa tối 24%
Cần thiết bữa trưa lớn hơn bữa sáng và bữa tối; các thực phẩm giàu protein động vật và chất béo nên được sắp xếp vào bữa sáng và bữa trưa. Bữa tối nên nhẹ, ít đường và dễ tiêu hóa.
6. Phương pháp chế biến hợp lý
Hấp, nấu, hầm, luộc, tránh chiên, rán.
“Hướng dẫn dinh dưỡng cư dân Trung Quốc (2022)” đã đề xuất tám tiêu chí chế độ ăn uống cân bằng:
Tiêu chí 1: Đa dạng thực phẩm, phối hợp hợp lý.
Tiêu chí 2: Cân bằng ăn uống và vận động, duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh.
Tiêu chí 3: Ăn nhiều rau quả, sữa, ngũ cốc và đậu.
Tiêu chí 4: Ăn vừa đủ cá, gia cầm, trứng và thịt nạc.
Tiêu chí 5: Ít muối, ít dầu, kiểm soát đường và hạn chế rượu.
Tiêu chí 6: Ăn theo giờ, uống đủ nước.
Tiêu chí 7: Biết nấu, biết chọn thực phẩm, biết đọc nhãn mác.
Tiêu chí 8: Dùng đũa riêng, tránh lãng phí.
Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường gặp vấn đề: lựa chọn thực phẩm đơn điệu, vận động quá ít, tiêu thụ dầu muối quá nhiều, đường và rượu không hạn chế.
Dinh dưỡng:
(1) Các loại thực phẩm nên được khuyên tiêu thụ hơn 12 loại mỗi ngày, hơn 25 loại mỗi tuần. Bao gồm các loại ngũ cốc, rau quả, thịt gia cầm và trứng, đậu và các loại hạt.
(2) Muối: dưới 5 gram/ngày; khuyến nghị: sử dụng thìa kiểm soát muối, ít ăn đồ ăn vặt và thực phẩm chế biến.
(3) Đường: 25 gram/ngày; khuyến nghị: không vượt quá 50 gram/ngày, tốt nhất là hạn chế dưới 25 gram. Những người giảm cân không nên tiêu thụ thêm đường.
(4) Dầu: 25-30 gram/ngày; khuyến nghị: nên sử dụng chai dầu có số đo. Những người đang giảm cân nên kiểm soát lại ở mức 10-15 gram/ngày.
(5) Rượu: trong thời gian giảm cân, nguyên tắc là không nên uống rượu. Nếu người lớn thỉnh thoảng uống rượu, thì lượng rượu uống trong một ngày không vượt quá 15 gram.
Trích dẫn từ “Hướng dẫn dinh dưỡng cư dân Trung Quốc (2022)”
(6) Kiểm soát trọng lượng hợp lý, vận động là điều không thể thiếu.
Xin hãy chờ đón số tiếp theo……
Dữ liệu liên quan trong bài viết được trích dẫn từ “Hướng dẫn dinh dưỡng cư dân Trung Quốc (2022)”,
“Hướng dẫn điều trị dinh dưỡng cho người béo phì/ thừa cân tại Trung Quốc (2021)”
Một số hình ảnh trong bài viết được trích từ internet.