“Bác sĩ, báo cáo CT của tôi có ghi là nốt phổi! Có phải tôi bị ung thư phổi không?” Ung thư phế quản phổi nguyên phát, gọi tắt là ung thư phổi, là một trong những loại ung thư ác tính có tỷ lệ mắc và tử vong cao trên toàn thế giới. Tại Trung Quốc, ung thư phổi đứng đầu về tỷ lệ mắc và tử vong ở cả nam và nữ.
Với sự nâng cao nhận thức về sức khỏe của con người, tại phòng khám bệnh có thể thường xuyên diễn ra các cảnh tượng lo lắng như vậy. Thực tế, nốt phổi giống như “nốt ruồi” trên da, hầu hết đều là sự hiện diện vô hại theo thời gian.
I. Giải mã “chứng minh thư” của nốt phổi
Nốt phổi là bóng mờ trong phổi có đường kính ≤3 cm, có thể chia thành các loại theo mật độ:
Nốt mờ hoàn toàn, giống như sương mù trắng đọng trên kính trong mùa đông. Một số nốt đặc, như “trứng ốp la” giữa sương mù. Nốt đặc, giống như ” viên đá nhỏ” chắc chắn.
II. Những “mật mã” cần cảnh giác
Khi báo cáo CT có những từ khóa này, khuyến nghị nên chú ý:
Biên dạng phân thùy giống như cánh hoa, dấu hiệu gai giống như gai của con nhím, hõm màng phổi giống như ga trải giường bị kéo lên, dấu hiệu bọt khí giống như kẹo cao su bị vỡ.
III. Những nhóm người cần phải cẩn trọng
Năm 2024, Ủy ban Y tế và Sức khỏe Quốc gia đã tổ chức xây dựng “Kế hoạch sàng lọc và chẩn đoán sớm ung thư phổi (Phiên bản 2024)”, khuyến nghị những người trên 50 tuổi có ít nhất một trong các yếu tố nguy cơ dưới đây nên được sàng lọc ung thư phổi.
(1) Tiền sử hút thuốc: Hút thuốc ≥20 gói năm (hoặc 400 điếu), hoặc đã từng hút thuốc ≥20 gói năm (hoặc 400 điếu), thời gian bỏ thuốc <15 năm;
(2) Sống chung hoặc làm việc cùng phòng với người hút thuốc ≥20 năm;
(3) Bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính;
(4) Có tiền sử tiếp xúc nghề nghiệp: Tiếp xúc với amiăng, radon, beryllium, crom, cadmium, niken, silica, bụi than và bồ hóng ít nhất 1 năm;
(5) Tiền sử gia đình ung thư phổi ở người thân cấp một: Người thân cấp một là cha mẹ, con cái và anh chị em, các nghiên cứu cho thấy cá nhân có người thân cấp một được chẩn đoán ung thư phổi có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn rõ rệt.
CT xoắn ốc liều thấp (LDCT) có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong sàng lọc ung thư phổi, được khuyến nghị bởi hướng dẫn trong và ngoài nước.
IV. Phương pháp ứng phó khoa học ba bước
Khi mới phát hiện: không hoang mang, 90% đều là “sẹo” lành, hãy đến bác sĩ chuyên khoa;
Tuân thủ bác sĩ: xây dựng kế hoạch tái khám dựa trên đặc điểm của nốt;
Theo dõi liên tục: CT lớp mỏng + phân tích AI, thay đổi mm đều không thoát khỏi tầm mắt.
Dữ liệu thống kê ung thư toàn quốc cho thấy tỷ lệ mắc và tử vong ung thư phổi ở người trên 45 tuổi tăng rõ rệt, vì vậy, “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị ung thư phổi của Hiệp hội Y học Trung Quốc (Phiên bản 2024)” khuyến nghị độ tuổi bắt đầu sàng lọc ung thư phổi là 45 tuổi. Khuyến nghị khoảng thời gian sàng lọc ung thư phổi là 1 năm, không khuyến nghị khoảng thời gian >2 năm cho mô hình sàng lọc. Đối với những người có kết quả sàng lọc hàng năm bình thường, khuyến nghị tiếp tục sàng lọc mỗi 1-2 năm.
Bác sĩ nhắc nhở:
Nốt phổi giống như dự báo thời tiết, quan sát định kỳ mới có thể phát hiện được “cơn bão” thực sự. Thay vì lo lắng về kết quả kiểm tra tại một thời điểm, hãy xây dựng hồ sơ sức khỏe lâu dài.
Lo âu chính là kẻ thù lớn nhất của sức khỏe, hãy tuân thủ chỉ định của bác sĩ và theo dõi sức khỏe một cách khoa học!