Bánh thanh minh hay còn gọi là bánh xanh, là món ăn truyền thống trong ngày lễ Thanh Minh, chủ yếu được làm từ bột gạo nếp và ngải cứu, có vị mềm dẻo. Đây là món ăn được nhiều người mong nhớ vào mùa xuân. Tuy nhiên, đối với những người bị tiểu đường, khi đối diện với món bánh xanh này, họ không tránh khỏi sự phân vân: ăn như thế nào để giữ gìn sức khỏe?
I. Nhận thức rõ “bản chất đường” của bánh thanh minh
Nguyên liệu chính của bánh thanh minh là bột gạo nếp, có chỉ số đường huyết cao hơn nhiều so với gạo tẻ thông thường. Sau khi ăn, nó sẽ nhanh chóng được phân giải thành glucose, khiến đường huyết nhanh chóng tăng cao. Nhân bánh cũng cất giấu “cái bẫy ngọt ngào”, như nhân đậu đỏ, đường mè. Ngay cả đối với nhân mặn, trong quá trình chế biến cũng có thể thêm tinh bột và các thành phần khác để tăng thêm hương vị, cũng ảnh hưởng đến đường huyết. Những người bị tiểu đường cần hiểu rõ “mật mã đường huyết” này khi ăn bánh thanh minh.
II. Ba nguyên tắc khi người bị tiểu đường ăn bánh thanh minh
1. Kiểm soát tổng lượng: Nguyên liệu chính của bánh thanh minh là gạo nếp, có chỉ số đường huyết cao. Khuyên người bị tiểu đường nếu có ăn bánh thanh minh, nên giới hạn từ 1 đến 2 cái mỗi ngày (kích thước nhỏ), không nên tham ăn nhiều, tổng trọng lượng không vượt quá 50 gram/ngày, tương đương với kích thước của một quả trứng.
2. Kết hợp thực phẩm: Khi ăn bánh thanh minh, nên kết hợp cùng với rau củ giàu chất xơ như cần tây, rau bina, bông cải xanh. Chất xơ có thể làm chậm quá trình hấp thụ carbohydrate, giảm tốc độ tăng đường huyết. Kết hợp cùng thực phẩm giàu protein chất lượng như trứng, sữa, cá, dinh dưỡng sẽ cân bằng hơn và cũng có thể ổn định đường huyết ở một mức độ nhất định.
3. Điều chỉnh tinh bột chính: Nếu trong ngày ăn bánh thanh minh, cần giảm lượng cơm, mì, bánh bao và các loại tinh bột chính khác để đảm bảo tổng lượng carbohydrate trong một ngày ổn định.
III. Mẹo chọn mua và sử dụng bánh thanh minh
1. Lựa chọn nhân mặn: Bánh thanh minh nhân mặn thường chứa các nguyên liệu như măng, đậu phụ khô, có chỉ số đường huyết tương đối thấp, phù hợp cho người bị tiểu đường.
2. Tự làm sẽ tốt hơn: Khi làm bánh thanh minh tại nhà, có thể dùng một phần bột gạo lứt thay cho bột gạo nếp, tăng cường hàm lượng chất xơ, giảm chỉ số đường huyết.
3. Nhai kỹ và từ từ: Khi ăn cần nhai kỹ và từ từ, cho cơ thể đủ thời gian tiết insulin, tránh khiến đường huyết tăng cao nhanh chóng.
IV. Những điều cần lưu ý sau khi ăn
1. Theo dõi đường huyết: Sau khi ăn bánh thanh minh cần theo dõi chặt chẽ sự thay đổi của đường huyết, chẳng hạn như đo trước khi ăn để biết giá trị đường huyết cơ bản. Sau 2 giờ ăn lại đo lần nữa để xem mức tăng đường huyết. Nếu đường huyết biến động lớn, lần sau cần giảm lượng tiêu thụ hoặc điều chỉnh tần suất ăn, cũng có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh kế hoạch giảm đường.
2. Tập thể dục vừa phải: Sau khi ăn có thể thực hiện một số vận động nhẹ như đi bộ nhanh, đi dạo, làm việc nhà, giúp tiêu thụ năng lượng dư thừa và ổn định mức đường huyết.
