Người bệnh Parkinson bị chán ăn, không muốn ăn gì phải làm sao?
Chán ăn, khó nhai và nuốt, táo bón là những triệu chứng tiêu hóa thường gặp ở bệnh nhân Parkinson, nếu kéo dài có thể dẫn đến giảm cân và suy dinh dưỡng, làm nặng thêm tình trạng bệnh. Do đó, dinh dưỡng cho bệnh nhân Parkinson là vấn đề cần được chú trọng lâu dài.
Chế độ ăn hợp lý là một trong những biện pháp hỗ trợ điều trị bệnh Parkinson, qua việc điều chỉnh dinh dưỡng, giúp tình trạng sức khỏe của bệnh nhân duy trì ở mức tốt hơn, đồng thời việc điều trị bằng thuốc cũng có thể đạt hiệu quả tốt.
Tại sao bệnh nhân Parkinson cần chú ý đến chế độ ăn?
Bệnh nhân Parkinson thường là người cao tuổi, trong khi đó, tỷ lệ chuyển hóa cơ bản của người cao tuổi giảm, nhu cầu năng lượng tổng thể cũng giảm dần. Tuy nhiên, khi bệnh nhân Parkinson có triệu chứng run rõ rệt, tiêu hao năng lượng tăng lên, nhu cầu năng lượng thường cao hơn so với người bình thường cùng độ tuổi.
Một số bệnh nhân Parkinson có triệu chứng run ở môi và lưỡi, ảnh hưởng đến chức năng nhai và nuốt. Thêm vào đó, sự cứng đờ của cơ và vận động chậm, cùng với sự rối loạn chức năng thần kinh thực vật do bệnh gây ra, dẫn đến sự suy giảm khả năng co bóp của đường tiêu hóa và chức năng hấp thu, khiến bệnh nhân dễ bị táo bón, suy dinh dưỡng.
Ngoài ra, bệnh nhân Parkinson có thể bị chán ăn do run tay, khó khăn trong việc ăn uống hoặc trầm cảm, đây cũng là một yếu tố ảnh hưởng lớn đến việc ăn uống, dẫn đến việc bổ sung không đủ và tình trạng suy dinh dưỡng. Cần kịp thời có biện pháp ứng phó với tình trạng chán ăn ở bệnh nhân Parkinson.
Bệnh nhân Parkinson cần chú ý đến chế độ ăn uống như thế nào?
Bệnh nhân Parkinson cần cân bằng việc tiếp nhận protein, nhưng thời gian ăn cũng cần được sắp xếp hợp lý. Đậu fava tuy có chứa các thành phần dinh dưỡng chống Parkinson, nhưng không thể thay thế điều trị thuốc theo quy chuẩn. Trà xanh và cà phê có tác dụng bảo vệ thần kinh nhất định, nhưng quá mức cũng không tốt. Trong chiến lược dinh dưỡng cho bệnh Parkinson, cần phải nắm vững quy tắc cân bằng, không thể vì sợ ảnh hưởng mà bỏ ăn, cũng không cần phải bổ sung quá mức.
Chế độ ăn tổng thể nên chú trọng đến thực phẩm nhẹ, dễ tiêu hóa, thuận tiện cho việc nhai, nuốt, hấp thu; ít muối, ít dầu, ít protein, tăng cường thêm lượng chất béo và chất xơ. Nên tránh thuốc lá, rượu và thực phẩm kích thích, như cà phê, trà đặc, ớt, mù tạt.
Chán ăn, không muốn ăn thì phải làm sao?
Bệnh nhân Parkinson không chỉ cần nắm vững một số nguyên tắc ăn uống cơ bản như đa dạng hóa thực phẩm và chất xơ dinh dưỡng mà còn cần chú ý đến màu sắc, hương vị món ăn. Đồng thời, trong khi không ảnh hưởng đến sức khỏe, bệnh nhân cũng nên chọn những món ăn và thức ăn yêu thích của mình. (Khi ăn thực phẩm giàu protein nên chú ý tách biệt thời gian với thuốc, thường là một giờ rưỡi sau khi dùng thuốc mới ăn thức ăn giàu protein để không ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc. Bữa tối có thể ăn cá, thịt và các thực phẩm giàu protein.) Nếu không thể ăn nhiều trong một bữa, có thể chia nhỏ bữa ăn, ngoài ba bữa chính hàng ngày, có thể thêm 2-3 bữa phụ với những món ăn nhẹ chủ yếu là carbohydrate như bánh quy, bánh ngọt, hoặc bánh quy.
Những món ăn phụ tốt nhất để ở vị trí dễ thấy và dễ lấy cho bệnh nhân, tiện cho việc ăn uống. Ăn cùng gia đình trong môi trường thoải mái và hòa thuận sẽ làm tăng cảm giác thèm ăn và thưởng thức món ăn. Trong khi ăn có thể nghe một chút nhạc nhẹ, điều này sẽ giúp thúc đẩy khẩu vị.
Bệnh nhân mới dùng thuốc Levodopa có thể gặp triệu chứng buồn nôn sau khi uống thuốc, trong trường hợp này, nên ăn sau 30 phút kể từ khi uống thuốc, như vậy không chỉ giúp hấp thu thuốc tốt hơn mà cũng giảm bớt tác động đến việc ăn uống. Có thể uống thêm nước hoa quả hay nước gừng cũng giúp giảm buồn nôn và nôn.
Tình trạng trầm cảm tinh thần hoặc tác dụng phụ từ thuốc cũng có thể gây ra chán ăn. Nếu ở tình trạng trầm cảm kéo dài và chán ăn, cần có sự hướng dẫn của bác sĩ để dùng thuốc điều trị cần thiết.
Tóm lại, bệnh nhân Parkinson trước hết nên chú ý đến sự cân bằng dinh dưỡng, thực phẩm hàng ngày nên đa dạng hóa để đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết. Thứ hai, bệnh nhân có thể ít ăn nhưng nhiều bữa, một số bệnh nhân ăn ít nhưng lại có cảm giác no ngay sau đó, hơn nữa thường gặp tình trạng ăn rất chậm và cảm thấy mệt mỏi, ăn ít nhưng nhiều bữa giúp giảm tình trạng choáng váng liên quan đến hạ huyết áp tư thế đứng sau bữa ăn. Cần lưu ý rằng chế độ ăn uống cũng giống như tất cả những phương pháp điều trị khác, là điều cần cá nhân hóa. Dưới sự giúp đỡ của bác sĩ chuyên môn, kết hợp với tình trạng bệnh của bản thân, cần xây dựng chiến lược ăn uống phù hợp nhất dựa trên các nguyên tắc trên, chắc chắn sẽ cải thiện triệu chứng của bệnh Parkinson và nâng cao chất lượng cuộc sống.