Có phải bạn đã bao giờ gặp phải tình huống như thế này: Sáng dậy, bỗng nhiên phát hiện mặt của mình trở nên không đối xứng, một bên lông mày không thể nhướng lên, mắt không thể nhắm, thậm chí nụ cười cũng trở nên méo mó? Đây có thể là triệu chứng của bệnh liệt mặt. Vậy bệnh liệt mặt thực sự là gì? Nó có những triệu chứng nào? Nguyên nhân gì gây ra bệnh? Y học cổ truyền điều trị như thế nào? Chúng ta nên phòng ngừa ra sao? Hãy cùng tìm hiểu nhé.
Liệt mặt, trong y học gọi là liệt thần kinh mặt, chủ yếu biểu hiện là một bên cơ mặt đột nhiên bị liệt. Các triệu chứng cụ thể bao gồm: 1. Khó khăn khi nhắm mắt: Bệnh nhân không thể nhắm hoàn toàn mắt bên bị ảnh hưởng, dễ rơi nước mắt khi ngủ. 2. Nụ cười méo mó: Khi bệnh nhân cười, miệng bên bị ảnh hưởng không thể nhếch lên, nụ cười trở nên không đối xứng. 3. Đau sau tai: Một số bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng đau sau tai trước khi phát bệnh. 4. Giảm vị giác: Vị giác của 2/3 trước lưỡi bên bị ảnh hưởng có thể giảm.
Liệt mặt được chia thành liệt mặt ngoại biên và liệt mặt trung ương, mặc dù cả hai đều khiến một số cơ trên khuôn mặt không hoạt động, nhưng vị trí và phạm vi ảnh hưởng thì khác nhau. Liệt mặt ngoại biên thường xảy ra đột ngột, một bên cơ mặt hoàn toàn bị liệt, chẳng hạn như không thể nhắm mắt, miệng lệch sang một bên, không thể nhăn trán, v.v. Trong khi đó, bệnh nhân liệt mặt trung ương có thể nhăn trán nhưng không thể nhắm mắt, miệng lệch sang một bên.
Nguyên nhân gây liệt mặt rất đa dạng, chính yếu có các yếu tố sau: 1. Nhiễm trùng: chẳng hạn như đã bị cảm lạnh virus, viêm tai giữa, zona trước khi phát bệnh. 2. Yếu tố tự miễn: Hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm thần kinh mặt. 3. Chấn thương: Khuôn mặt bị va đập hoặc phẫu thuật làm tổn thương thần kinh mặt. 4. Khối u: Khối u trên mặt hoặc trong não chèn ép thần kinh mặt. 5. Yếu tố bẩm sinh: Một số ít bệnh nhân liệt mặt có thể liên quan đến bất thường phát triển bẩm sinh.
Y học cổ truyền gọi liệt mặt là “khẩu nhãn quái hiệp”, cho rằng nguyên nhân chính là cơ thể thiếu chính khí, bị cảm lạnh hoặc hàn nhiệt xâm nhập. Châm cứu điều trị liệt mặt ngoại biên có hiệu quả tốt, có thể thông qua kích thích các huyệt trên mặt, thông kinh lạc trên mặt, thúc đẩy chức năng thần kinh mặt phục hồi, là phương pháp điều trị liệt mặt an toàn hiệu quả hiện nay. Ngoài ra, có thể sử dụng kim châm, giác hơi và đắp lên các huyệt để điều trị, giúp thông kinh lạc và giảm căng cơ mặt.
Liệt mặt hoàn toàn có thể phòng ngừa được, để phòng ngừa liệt mặt, cần bắt đầu từ thói quen sinh hoạt hàng ngày: 1. Giữ thói quen sinh hoạt hợp lý, tránh làm việc quá sức. 2. Chú ý giữ ấm cho mặt, tránh để gió lạnh trực tiếp tấn công. 3. Tăng cường tập thể dục, nâng cao khả năng miễn dịch của cơ thể. 4. Phòng ngừa cảm lạnh, tránh nhiễm virus. 5. Giữ tâm trạng thoải mái, tránh dao động cảm xúc.
Tóm lại, mặc dù liệt mặt gây ra nhiều đau đớn, nhưng thông qua việc điều trị kịp thời và phòng ngừa tích cực, hầu hết bệnh nhân đều có thể phục hồi bình thường. Nếu xuất hiện triệu chứng liệt mặt, đừng hoảng loạn, hãy đến bệnh viện để thăm khám sớm, phương pháp điều trị kết hợp đông tây y có thể giúp chúng ta nhanh chóng hồi phục.
(Hình ảnh trong bài viết được lấy từ internet)
Tác giả: Trần Tâm Nghi
Biên tập: Hạo Dương / Quách Thịnh Nam
Định dạng: Lý Thục Đông