Trong điều trị bệnh tiểu đường loại 2, tác nhân kích thích GLP-1 và ức chế SGLT-2 đã vượt qua vị trí của metformin do đem lại lợi ích tim mạch lớn hơn. Tuy nhiên, metformin, với tác dụng hạ đường huyết đáng kể, an toàn và giá thành thấp, vẫn tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong điều trị hạ đường huyết.
Nhiều người đã hỏi, khi sử dụng metformin, nên chọn dạng thuốc nào? Việc uống trước bữa ăn hay sau bữa ăn có ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc không? Nghe nói có một “liều tối ưu” cho metformin, đó là bao nhiêu?
Một, về các dạng của metformin
Metformin chủ yếu được chia thành ba dạng, bao gồm
dạng thường, dạng tan trong ruột và dạng phóng thích chậm
. Chỉ cần liều lượng thuốc giống nhau, không có sự khác biệt lớn về hiệu quả giữa các dạng thuốc; sự khác biệt chủ yếu nằm ở tỷ lệ xảy ra của các tác dụng phụ.
Tác dụng phụ thường gặp nhất của metformin là
kích thích đường tiêu hóa
, khi sử dụng có thể xuất hiện các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, táo bón, khó tiêu và thay đổi vị giác.
Dạng thường
nhanh chóng phân rã trong dạ dày và giải phóng thuốc,
kích thích đường tiêu hóa mạnh
, có nhiều tác dụng phụ hơn.
Dạng tan trong ruột
không phân rã trong axit dạ dày và chỉ giải phóng thuốc khi vào môi trường kiềm của ruột non,
kích thích đường tiêu hóa ít hơn
, do đó tác dụng phụ cũng ít hơn.
Dạng phóng thích chậm
giải phóng thuốc từ từ sau khi vào đường tiêu hóa,
kích thích đường tiêu hóa tối thiểu
, và nồng độ thuốc trong máu cũng ổn định hơn, gây ít tác dụng phụ nhất.
Hai, uống metformin trước hay sau bữa ăn
Thời gian sử dụng không ảnh hưởng đến hiệu quả của metformin, chủ yếu là ảnh hưởng đến tác dụng phụ.
Dạng thường
được khuyến nghị
uống cùng với thức ăn
, hoặc
uống ngay sau bữa ăn
, để thuốc trộn lẫn với thức ăn nhằm giảm kích thích trực tiếp đến đường tiêu hóa.
Dạng tan trong ruột
nên được
sử dụng khi bụng đói trước bữa ăn
, điều này có thể giảm thời gian thuốc lưu giữ trong dạ dày và tránh tình trạng chất kiềm từ thực phẩm làm thuốc giải phóng quá sớm, giúp thuốc nhanh tới ruột non.
Dạng phóng thích chậm
nên được khuyến nghị
uống cùng với thức ăn
, hoặc
uống sau bữa ăn
, để kéo dài thời gian thuốc lưu giữ trong đường tiêu hóa, phát huy tác dụng phóng thích chậm.
Ba, liều lượng điều trị tối ưu cho metformin
Liều tối thiểu có hiệu quả của metformin là 500mg mỗi ngày,
liều tối ưu là 2000mg mỗi ngày
, và liều tối đa là 2550mg mỗi ngày.
Cách sử dụng metformin thường
bắt đầu với liều nhỏ, tăng gấp đôi liều sau mỗi hai tuần, cho đến khi đạt liều tối ưu
. Ví dụ, tuần 1 và 2 uống 500mg mỗi ngày, tuần 3 và 4 uống 1000mg mỗi ngày, từ tuần 5 bắt đầu uống 2000mg mỗi ngày.
Cách sử dụng tăng dần này giúp cơ thể thích ứng với thuốc, giảm thiểu tác dụng phụ do metformin gây ra trong đường tiêu hóa.
Bốn, cần chú ý điều gì khi sử dụng thuốc
Nếu chọn
dạng thường
, hãy chia tổng liều hàng ngày thành 2-3 lần,
uống cùng với bữa ăn
.
Nếu chọn
dạng tan trong ruột
, hãy chia tổng liều hàng ngày thành 2-3 lần,
uống khi bụng đói trước bữa ăn
.
Nếu chọn
dạng phóng thích chậm
vơi liều hàng ngày
dưới 1000mg
, bạn có thể
uống vào bữa tối hoặc ngay sau bữa tối
; nếu liều hàng ngày
là 2000mg
, chia thành 2 lần,
uống vào bữa sáng và bữa tối cùng với bữa ăn
.
Việc sử dụng metformin lâu dài có thể gây thiếu vitamin B12,
nên kiểm tra mức độ vitamin B12 hàng năm
, đặc biệt là những bệnh nhân tiểu đường loại 2 có kèm theo thiếu máu và bệnh thần kinh ngoại biên, cần chú ý hơn. Nếu phát hiện thiếu vitamin B12, có thể bổ sung.
Tóm lại, thời gian sử dụng metformin không ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc, nhưng có thể ảnh hưởng đến tác dụng phụ. Chọn dạng phóng thích chậm và uống cùng với thức ăn sẽ giảm thiểu tác dụng phụ tối đa. Liều hiệu quả tối ưu của thuốc là 2000mg mỗi ngày, nhưng cần bắt đầu từ liều nhỏ, tăng dần liều lượng, điều này giúp giảm thiểu tác dụng phụ thuốc.
Thuốc cần được sử dụng theo chỉ dẫn của bác sĩ, nếu có thắc mắc về việc sử dụng thuốc, hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ. Tôi là dược sĩ Hoa Tử, chào mừng bạn theo dõi tôi để chia sẻ thêm nhiều kiến thức sức khỏe.