Tác giả: Lý Xuân Hồng
Đơn vị: Bệnh viện Nhân dân thứ tư thành phố Trạm Giang
Virus Corona (SARS-CoV-2) thuộc nhóm B của virus corona, có cấu trúc màng bao và protein gai, có thể gây nhiễm tế bào thông qua sự kết hợp giữa protein gai và thụ thể ACE2 của con người. Virus này có tính chất biến thể liên tục.
I. Đường lây truyền
1. Lây truyền qua giọt bắn đường hô hấp: Giọt bắn chứa virus được phát ra từ người nhiễm khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện là phương thức lây truyền chính.
2. Lây truyền qua tiếp xúc: Sau khi tiếp xúc với bề mặt vật thể bị ô nhiễm virus, việc chạm vào miệng, mũi, mắt có thể gây nhiễm.
3. Lây truyền qua aerosol: Tại những nơi kín, thông gió kém, việc tiếp xúc lâu dài với môi trường có nồng độ aerosol cao có thể gây nhiễm.
4. Các đường lây truyền khác: Virus có thể sống trong phân, nước tiểu, tạo ra nguy cơ lây truyền qua tiếp xúc gián tiếp hoặc aerosol.
II. Triệu chứng lâm sàng và tác hại
1. Triệu chứng điển hình
Biểu hiện chủ yếu là sốt, ho khan, mệt mỏi, một số bệnh nhân có thể kèm theo nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau họng, tiêu chảy, đau cơ. Bệnh nhân nặng có thể gặp khó thở, hội chứng suy hô hấp cấp tính.
2. Nhiễm không triệu chứng và nguy cơ COVID kéo dài
Khoảng 20% – 30% những người nhiễm có thể không có triệu chứng rõ ràng nhưng vẫn có khả năng lây nhiễm. Nhiễm tái phát có thể làm tăng nguy cơ hậu quả lâu dài như tổn thương chức năng tim phổi, mệt mỏi mãn tính.
III. Biện pháp phòng ngừa
1. Tiêm vaccine
Vaccine vẫn là phương pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong, khuyến nghị nhóm người có nguy cơ cao hoàn thành tiêm chủng cơ bản và mũi tăng cường.
2. Đeo khẩu trang: Ở nơi đông người hoặc không khí kín, nên đeo khẩu trang y tế hoặc khẩu trang N95.
3. Vệ sinh tay: Sử dụng xà phòng hoặc dung dịch rửa tay chứa cồn để làm sạch tay, tránh chạm vào mặt.
4. Thông gió môi trường: Giữ cho không khí trong nhà được lưu thông, giảm nguy cơ lây truyền qua aerosol.
5. Giảm tụ tập: Tránh đến nơi đông người, người nhiễm cần phải cách ly tại nhà.
IV. Điều trị và tiên lượng
1. Nguyên tắc điều trị
Hiện tại chưa có thuốc chống virus đặc hiệu, chủ yếu thực hiện điều trị hỗ trợ theo triệu chứng, bao gồm cung cấp oxy, chống viêm, điều chỉnh miễn dịch. Bệnh nhân nặng cần hỗ trợ bằng máy thở hoặc điều trị ECMO (oxy hóa màng ngoài cơ thể).
2. Tiên lượng
Hầu hết bệnh nhân nhẹ có tiên lượng tốt, nhưng người già và bệnh nhân mãn tính có tỷ lệ tử vong cao hơn. Virus có thể tồn tại lâu dài bên cạnh con người, nhưng tính chất nguy hiểm của nó có thể giảm dần.
V. Đề xuất bảo vệ nhóm đặc biệt
1. Người già và bệnh nhân mãn tính: Tăng cường tiêm vaccine, giảm ra ngoài, theo dõi sức khỏe định kỳ.
2. Người có miễn dịch yếu: Tránh tiếp xúc với người nhiễm, thường xuyên khử trùng môi trường sống.
VI. Làm rõ những sai lầm thường gặp
1. Tin đồn: Virus corona là vũ khí sinh học do con người tạo ra.
Kết luận khoa học: Nhiều nghiên cứu xác nhận virus có nguồn gốc từ quá trình tiến hóa tự nhiên, có thể liên quan đến động vật làm chủ.
2. Sai lầm: Cồn và tia UV có thể tiêu diệt virus 100%.
– Thực tế: Cồn 75% và dung dịch khử trùng chứa clo có hiệu quả, nhưng cần sử dụng đúng cách; tia UV cần có bước sóng và thời gian chiếu xạ cụ thể.
3. Hiểu lầm: Sau khi nhiễm, không cần bảo vệ, miễn dịch có thể kéo dài suốt đời.
Thực tế: Sau khi hồi phục, có kháng thể trong thời gian ngắn, nhưng vẫn có khả năng nhiễm virus biến thể khác.
Trên đây là kiến thức phổ cập về virus corona. Nếu có bất kỳ nghi ngờ hoặc triệu chứng nào, hãy nhanh chóng đến bác sĩ và tuân theo sự hướng dẫn của họ về điều trị và phòng ngừa.