Táo bón là nỗi “khổ sở” của nhiều người lớn. Ít ai biết rằng, trẻ em, thậm chí cả trẻ sơ sinh cũng có thể bị táo bón. Nhìn thấy khuôn mặt đỏ bừng vì khó khăn khi đi đại tiện của bé, cha mẹ cảm thấy rất đau lòng.
Táo bón, vấn đề có vẻ bình thường, nhưng lại làm khổ nhiều em bé và cha mẹ. Nếu bé của bạn thường xuyên gặp khó khăn trong việc đi đại tiện nhưng khi đi khám lại không phát hiện bệnh lý nào, thì rất có thể bé đã mắc táo bón chức năng ở trẻ em.
Táo bón chức năng ở trẻ em là gì?
Bệnh viện Nhân dân Thứ Hai Thành phố Thường Đức
cho biết, táo bón chức năng ở trẻ em là tình trạng xảy ra khi đã loại trừ các bệnh lý thực thể, bệnh lý chuyển hóa và các yếu tố khác, với các triệu chứng chính là khó khăn trong việc đi đại tiện, số lần đi đại tiện giảm và phân khô cứng. Đây là loại táo bón phổ biến nhất ở trẻ nhỏ, chiếm hơn 90% trong số các trẻ bị táo bón.
1. Tiêu chí chẩn đoán táo bón chức năng ở trẻ em
Dưới 4 tuổi: 1. Đi đại tiện ≤ 2 lần/tuần; 2. Có tiền sử giữ phân; 3. Có tiền sử đau hoặc khó khăn khi đi đại tiện; 4. Có tiền sử phân to; 5. Có khối phân lớn trong trực tràng; 6. Trẻ đang học đi vệ sinh có hiện tượng không kiểm soát phân ít nhất 1 lần mỗi tuần; 7. Trẻ học đi vệ sinh thải ra các khối phân có thể làm tắc bồn cầu. Tối thiểu bao gồm 2 triệu chứng và kéo dài ít nhất một tháng.
Từ 4 tuổi trở lên: 1. Đi đại tiện ≤ 2 lần/tuần; 2. Có ít nhất 1 lần không kiểm soát phân mỗi tuần; 3. Có tư thế giữ phân; 4. Có tiền sử đau hoặc khó khăn khi đi đại tiện; 5. Có khối phân lớn trong trực tràng; 6. Thải ra các khối phân có thể làm tắc bồn cầu; 7. Không đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng ruột kích thích dạng táo bón.
2. Làm thế nào để chẩn đoán táo bón chức năng ở trẻ em
Chẩn đoán táo bón chức năng ở trẻ em chủ yếu dựa vào mô tả của cha mẹ và kiểm tra thể chất của bác sĩ. Nếu cần, có thể tiến hành các xét nghiệm hỗ trợ như chụp X-quang bụng, kiểm tra trực tràng để loại trừ các bệnh lý thực thể.
3. Tại sao trẻ lại bị táo bón chức năng
Nguyên nhân của táo bón chức năng ở trẻ em chưa hoàn toàn rõ ràng, nhưng hiện nay được cho là liên quan đến các yếu tố sau:
Cấu trúc chế độ ăn không hợp lý: Thiếu chất xơ trong chế độ ăn, ít uống nước, ăn quá nhiều protein đều có thể làm chậm nhu động ruột và làm phân khô cứng, từ đó gây ra táo bón.
Thói quen đi đại tiện không tốt: Trẻ không hình thành thói quen đi đại tiện đúng giờ, thường xuyên kiềm chế cảm giác đi đại tiện, hoặc bị phân tâm khi đi đại tiện cũng ảnh hưởng đến phản xạ đi đại tiện bình thường, dẫn đến táo bón.
Yếu tố tâm lý: Thay đổi môi trường, áp lực học tập, xung đột gia đình và các yếu tố tâm lý cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng ruột của trẻ, gây ra táo bón.
Thiếu vận động: Trẻ em ngồi lâu không vận động sẽ làm chậm nhu động ruột, làm yếu cơ bụng, không thuận lợi cho việc đi đại tiện.
Mất cân bằng vi khuẩn đường ruột: Hệ vi khuẩn đường ruột là yếu tố quan trọng giúp duy trì sức khỏe đường ruột. Khi hệ vi khuẩn này bị mất cân bằng, sẽ dẫn đến rối loạn chức năng ruột, gây ra táo bón.
Probiotic: Trợ thủ đắc lực trong việc cải thiện táo bón
Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều nghiên cứu cho thấy probiotic đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện táo bón chức năng ở trẻ em.
1. Probiotic là gì?
Probiotic là vi sinh vật sống có lợi cho sức khỏe con người, chúng có thể định cư trong đường ruột, điều chỉnh sự cân bằng vi khuẩn đường ruột, duy trì sức khỏe đường ruột.
2. Probiotic làm thế nào để cải thiện táo bón?
Điều chỉnh sự cân bằng vi khuẩn đường ruột: Probiotic có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại, thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi, từ đó phục hồi sự cân bằng vi khuẩn đường ruột, cải thiện chức năng ruột.
Thúc đẩy nhu động ruột: Không ăn thực phẩm chưa nấu chín, không uống nước sống, tiệt trùng dụng cụ thường xuyên, giảm thiểu các bệnh truyền qua thực phẩm.
Làm mềm phân: Probiotic có thể phân giải chất xơ trong thực phẩm, tạo ra axit béo chuỗi ngắn, tăng độ ẩm của phân, làm mềm phân, giúp dễ dàng thải ra.
Tăng cường chức năng bảo vệ của ruột: Probiotic có thể thúc đẩy niêm mạc ruột tiết dịch nhầy, tăng cường chức năng bảo vệ của ruột, giảm thiểu sự kích ứng của các chất có hại đối với đường ruột.
3. Làm thế nào để bổ sung probiotic?
Sữa chua: Chọn sữa chua có probiotic sống, như Lactobacillus, Bifidobacterium.
Chế phẩm probiotic: Trên thị trường có nhiều chế phẩm probiotic, như bột probiotic, viên probiotic, có thể chọn dạng phù hợp với độ tuổi và tình trạng của bé.
Thực phẩm giàu prebiotic: Prebiotic là thức ăn cho probiotic, có thể thúc đẩy sự phát triển của probiotic, như chuối, hành tây, tỏi, yến mạch.
Cần lưu ý rằng:
Probiotic không phải là thuốc chữa bách bệnh, không thể thay thế điều trị bằng thuốc.
Bổ sung probiotic cần kiên trì lâu dài để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Các chủng probiotic có tác dụng khác nhau, nên tham vấn ý kiến bác sĩ để chọn sản phẩm probiotic phù hợp.
Ngoài việc bổ sung probiotic, cha mẹ cũng cần chú ý những điều sau:
1. Điều chỉnh chế độ ăn uống
Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây, ngũ cốc thô để tăng khối lượng phân, thúc đẩy nhu động ruột. Đồng thời, đảm bảo bé uống đủ nước mỗi ngày.
2. Hình thành thói quen đi đại tiện tốt
Hướng dẫn bé đi đại tiện vào cùng một giờ mỗi ngày, tốt nhất là khoảng 30 phút sau bữa ăn, lúc này nhu động ruột hoạt động mạnh mẽ hơn, dễ đi đại tiện hơn. Khi đi đại tiện, nên tập trung sự chú ý và tránh bị phân tâm bởi đồ chơi, tivi…
3. Tăng cường vận động
Khuyến khích bé tham gia các hoạt động ngoài trời như chạy, nhảy, đạp xe, có thể thúc đẩy nhu động ruột, giúp đi đại tiện dễ dàng hơn.
4. Tạo môi trường đi đại tiện tốt
Chuẩn bị một chiếc bồn cầu an toàn và thoải mái cho bé, giữ cho không gian yên tĩnh và thư giãn khi đi đại tiện.
Mặc dù táo bón chức năng ở trẻ em không phải là bệnh lớn, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe tâm lý của trẻ. Cha mẹ nên chú ý đến vấn đề đi đại tiện của bé, kịp thời phát hiện và giải quyết để giúp bé phát triển khỏe mạnh!
Tác giả đặc biệt của Hunan Yiliao: Bệnh viện Nhân dân Thứ Hai Thành phố Thường Đức, Khoa Nhi, Yang Lu
Theo dõi @Hunan Yiliao để nhận thêm thông tin y tế!
(Chỉnh sửa bởi YT)