Gần đây mọi người đang chú ý đến thuốc đặc hiệu chống Covid-19 là Nirmatrelvir/ Ritonavir. Thuốc này có thể ngăn ngừa nhiễm trùng không? Chỉ định sử dụng là gì? Cách sử dụng như thế nào? Đối với những người gặp khó khăn khi nuốt có thể nghiền nát sử dụng không? Có tương tác thuốc nào không? Tại sao lại có triệu chứng dương tính trở lại sau khi dùng thuốc?
Thuốc có thể ngăn ngừa nhiễm trùng không?
Nirmatrelvir/Ritonavir là hợp chất nhỏ nhắm vào protease chính của virus Covid-19 3CLpro, giúp không thể xử lý tiền chất protein đa dạng, từ đó ức chế sự nhân đôi của virus. Cơ chế dược lý của thuốc chủ yếu là ức chế sự nhân đôi của virus Covid-19, không phát hiện khả năng ngăn ngừa Covid-19, do đó không thể được sử dụng để ngăn ngừa nhiễm virus Covid-19.
Chỉ định sử dụng là gì?
Viên Nirmatrelvir/Ritonavir đã được Cục Quản lý Dược phẩm Quốc gia phê duyệt theo quy trình đặc biệt vào ngày 11 tháng 2 năm 2022, được cấp phép để nhập khẩu điều kiện, dùng để điều trị cho người lớn bị nhiễm Covid-19 với các yếu tố nguy cơ nặng có thể phát triển từ dạng bệnh nhẹ đến trung bình. Theo “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 (phiên bản thứ 9 thử nghiệm)”, chỉ định của thuốc là cho người lớn và thanh thiếu niên từ 12-17 tuổi (cân nặng ≥40kg) mắc bệnh nhẹ hoặc trung bình và có nguy cơ cao tiến triển thành nặng trong vòng 5 ngày.
Yếu tố nguy cơ nặng là gì?
Theo “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 (phiên bản thứ 9 thử nghiệm)”, được xác định là nhóm nguy cơ cao nặng chỉ khi có ít nhất một trong các bệnh lý hoặc điều kiện sau:
(1) Người cao tuổi (≥60 tuổi);
(2) Người có bệnh lý tim mạch, bệnh phổi mạn tính, tiểu đường, bệnh gan mạn tính, bệnh thận, ung thư và các bệnh lý nền khác;
(3) Suy giảm chức năng miễn dịch (như người bệnh HIV/AIDS, người sử dụng lâu dài glucocorticoid hoặc các loại thuốc ức chế miễn dịch khác);
(4) Béo phì (chỉ số khối cơ thể ≥30);
(5) Phụ nữ mang thai giai đoạn cuối và trong thời kỳ sinh nở;
(6) Người nghiện thuốc lá nặng.
Điều đó có nghĩa là bất kỳ một yếu tố nào trong số những yếu tố nguy cơ nặng trên, và có triệu chứng nhiễm trùng trong vòng 5 ngày, tuổi ≥12 và cân nặng ≥40kg mới có thể sử dụng thuốc.
Cách sử dụng?
Uống 300mg Nirmatrelvir (2 viên) và 100mg Ritonavir (1 viên) cùng một thời điểm, hai lần mỗi ngày trong 5 ngày.
Đối với bệnh nhân suy thận trung bình (eGFR 30-60mL/min), điều chỉnh liều: 150mg Nirmatrelvir (1 viên) và 100mg Ritonavir (1 viên), hai lần mỗi ngày trong 5 ngày.
Bệnh nhân suy thận nặng (eGFR <30mL/min) và bệnh nhân suy gan nặng (Child-Pugh loại C) không được phép sử dụng.
Những người gặp khó khăn trong việc nuốt có thể nghiền nát sử dụng không?
Nirmatrelvir/Ritonavir có thể được nghiền nát và trộn với nước táo, pudding hoặc bất kỳ loại thực phẩm hay chất lỏng phổ biến nào, bao gồm cả sản phẩm có chứa sản phẩm từ sữa, dựa trên nghiên cứu giai đoạn I cho thấy dung dịch huyền phù có dược động học tương tự như viên nguyên. Do đó, có thể nghiền nát thuốc và trộn với nước để cho qua ống thông.
Có tương tác thuốc nào không?
Ritonavir là một chất ức chế mạnh của cytochrome P450 (CYP) 3A4 và chất ức chế P-glycoprotein, do đó cần chú ý đến tương tác thuốc cho những bệnh nhân cao tuổi có nhiều bệnh lý nền và đang sử dụng nhiều loại thuốc.
Tại sao lại có triệu chứng dương tính trở lại sau khi dùng thuốc?
Nhiều người thắc mắc tại sao sau khi sử dụng Nirmatrelvir/Ritonavir để điều trị mà lại phát hiện dương tính trở lại? Do cơ chế dược lý của thuốc chủ yếu là ức chế sự nhân đôi của virus Covid-19, chứ không phải tiêu diệt trực tiếp hoạt tính gây bệnh của virus, do đó hệ thống miễn dịch của cơ thể không thể kịp thời và hiệu quả loại bỏ virus, do đó virus bị ức chế tạm thời sẽ trở nên hoạt động trở lại sau khi nồng độ thuốc được chuyển hóa hết và được phát hiện.