Các vấn đề về đường ruột không phải là chuyện nhỏ, viêm ruột và táo bón, hai bệnh đường ruột phổ biến nhất, đang làm phiền ngày càng nhiều người.
Bác sĩ Trưởng khoa Hậu môn – trực tràng Vũ Minh Thắng tại Bệnh viện Y học cổ truyền và Y học hiện đại tỉnh Hồ Nam
cảnh báo: Viêm ruột kéo dài có thể dẫn đến biến chứng ác tính, táo bón mãn tính lại là nguyên nhân chính gây ra bệnh trĩ và nứt hậu môn! Sự phòng ngừa và điều trị khoa học là rất cần thiết!
Viêm ruột: Đừng xem “tiêu chảy” là chuyện nhỏ
I. Các loại phổ biến và nguy hại
1. Viêm ruột cấp tính: Thường do chế độ ăn không sạch hoặc tác nhân lạnh gây ra, biểu hiện bằng đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa, có thể kèm sốt và mệt mỏi.
2. Viêm ruột mãn tính: Thường do chế độ ăn không đúng (thức ăn cay, giàu chất béo), căng thẳng quá mức hoặc rối loạn vi khuẩn đường ruột, biểu hiện bằng đau bụng và tiêu chảy kéo dài, có thể dẫn đến suy dinh dưỡng và giảm sức đề kháng.
3. Viêm đại tràng loét: Liên quan đến rối loạn miễn dịch, di truyền, rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột, biểu hiện bằng tiêu chảy tái diễn (phân có dịch mủ máu), đau bụng, cảm giác mót rặn (cảm giác cấp bách nhưng đi vệ sinh không dễ), đây là bệnh tự miễn có nguy cơ ung thư.
II. Phương pháp điều trị kết hợp Đông – Tây y
1. Chẩn đoán chính xác: Kiểm tra phân, nội soi đại tràng để xác định nguyên nhân.
2. Chẩn đoán Đông y
:
Thể nhiệt ẩm: Gia giảm thang Cát căn Tần liên;
Thể tỳ hư: Chỉnh lý bằng bài thuốc Nhân sâm – Linh chi – Bạch truật.
3. Phương pháp đặc trưng:
Thụt thuốc Đông y giữ lại (đi tới vị trí bệnh);
Châm cứu (điểm Thần khuyết, điểm Túc tam lý).
Táo bón: “Đồng hồ hẹn giờ” ẩn trong cơ thể
I. Ba cảnh báo nguy hiểm
1. Khủng hoảng đường ruột: Có thể khiến độc tố tích tụ trong ruột, ảnh hưởng đến tình trạng da, gây ra nám, làn da xỉn màu, mụn.
2. Ảnh hưởng toàn thân:
Có thể gây đầy bụng, đau bụng, chán ăn và tăng nguy cơ bệnh trĩ, nứt hậu môn, cũng như tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.
3. Nguy cơ gây tử vong
: Tăng áp lực bụng khi đi vệ sinh, huyết áp tăng cao, làm tăng nguy cơ sự cố tim mạch.
II. Điều trị phân loại chính xác hơn
1. Táo bón dạng chậm: Thuốc Đông y giúp nhuận tràng + thuốc tăng cường động lực đường ruột, cải thiện chức năng nhu động đường ruột;
2. Táo bón do tắc nghẽn
: Điều trị phản hồi sinh học + tập luyện chức năng hậu môn, điều chỉnh rối loạn đi vệ sinh;
3. Táo bón hỗn hợp
: Lập kế hoạch điều trị cá nhân hóa.
III. Phương pháp điều trị đặc trưng của Đông y
1. Phương pháp cứu nén: Tán hàn, tăng cường động lực đường ruột, phù hợp với táo bón do tỳ hư;
2. Bấm huyệt tai
: Kích thích vùng phản xạ đường ruột (như huyệt đại tràng, huyệt giao cảm), điều chỉnh nhu động ruột.
IV. Chế độ ăn theo triệu chứng:
Nóng và táo (phân khô cứng): Trà quyết minh thanh nhiệt, nhuận tràng;
Táo bón do hư
(khó đi vệ sinh): Cháo mè, óc chó bổ khí, dưỡng huyết.
Nguyên tắc vàng chăm sóc hàng ngày
I. Điều chỉnh chế độ ăn uống
(1) Đối với bệnh nhân viêm ruột:
1. Trong giai đoạn bùng phát, đường ruột nhạy cảm và yếu, nên chọn thức ăn lỏng dịu nhẹ như nước gạo, bột củ sen, giảm tải cho đường ruột. Sau khi cải thiện, có thể chuyển sang thức ăn bán lỏng như mì mềm, trứng hấp.
2. Trong chế độ ăn hàng ngày, cần tránh thực phẩm kích thích, gia vị cay, rượu mạnh… vì có thể gây kích ứng màng nhầy của đường ruột, làm trầm trọng thêm tình trạng viêm. Thực phẩm chiên, thịt mỡ khó tiêu, dễ làm tăng không thoải mái. Các thực phẩm lạnh như kem, sashimi có thể gây co thắt đường ruột. Các loại rau củ chứa nhiều chất xơ như cần tây, tỏi tây, cùng với đậu, hành tây cũng nên tránh. Nên chọn những thực phẩm nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa như cháo khoai môn, cháo bí đỏ. Đặc biệt chú ý đến vệ sinh ăn uống để bảo vệ sức khỏe đường ruột.
(2) Đối với người bị táo bón:
1. Tăng cường lượng chất xơ trong chế độ ăn, ăn nhiều rau (như rau bina, bông cải xanh), trái cây (như táo, chuối), và ngũ cốc nguyên hạt (như yến mạch, gạo lứt), những thực phẩm này có thể thúc đẩy nhu động ruột.
2. Bảo đảm lượng nước đầy đủ, uống ít nhất 1500 – 2000 ml nước mỗi ngày, có thể chia thành nhiều lần uống, giúp làm mềm phân.
3. Ăn vừa phải các thực phẩm giàu chất béo như hạt (hạnh nhân, óc chó) để làm mềm đường ruột. Đồng thời nên tránh các thực phẩm cay, dầu mỡ, chế biến tinh chế.
II. Ba bí quyết trong thói quen sinh hoạt
1. Đi vệ sinh theo giờ: Thử đi vệ sinh sau khi thức dậy hoặc sau 1 giờ ăn, hình thành đồng hồ sinh học;
2. Xoa bụng: Xoa theo chiều kim đồng hồ 100 vòng, thúc đẩy nhu động ruột;
3. Tránh ngồi lâu: Mỗi giờ đứng dậy hoạt động 5 phút, tránh làm yếu cơ đáy chậu.
III. Quản lý cảm xúc
Đường ruột là “bộ não thứ hai”, lo âu và trầm cảm có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng, cần giữ tâm trạng vui vẻ, có thể kết hợp với thuốc Đông y giúp điều hòa khí huyết.
Các chuyên gia nhắc nhở
Bác sĩ Vũ Minh Thắng nhắc nhở
: Nếu xuất hiện tình trạng đau bụng kéo dài, đi cầu ra máu, thay đổi thói quen đại tiện,… hãy đến ngay bệnh viện thăm khám, tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc!
Sức khỏe đường ruột là nền tảng cho sức khỏe toàn thân! Bệnh viện Y học cổ truyền và Y học hiện đại tỉnh Hồ Nam sử dụng mô hình “Chẩn đoán Đông y + Chẩn đoán hiện đại” để cung cấp cho bạn kế hoạch chăm sóc sức khỏe đường ruột cá nhân hóa. Sức khỏe đường ruột, mới có sức khỏe toàn thân — đừng để vấn đề nhỏ biến thành rắc rối lớn!
Tác giả mời: Bệnh viện Y học cổ truyền và Y học hiện đại tỉnh Hồ Nam, Khoa Hậu môn – Trực tràng Vũ Minh Thắng
Theo dõi @Bệnh viện Hồ Nam để cập nhật thêm thông tin chăm sóc sức khỏe!
( biên tập viên YT )