Trong thời kỳ cổ đại của Trung Quốc, do đời sống kinh tế kém phát triển, nhiều nam giới, đặc biệt là những người có vấn đề về chức năng sinh lý, thường nghĩ rằng họ đang gặp tình trạng “thận khí yếu”. Để tăng cường sức mạnh nam giới, họ thường sử dụng các sản phẩm bổ thận. Đến nay, thói quen này vẫn tiếp tục.
Tại các phòng khám nam khoa, nhiều bệnh nhân thường trực tiếp hỏi bác sĩ liệu họ có bị thận khí yếu hay không, có cần bổ thận hay không. Thậm chí nhiều người đã tự ý sử dụng thuốc bổ thận mà không thấy hiệu quả mới đến bệnh viện. Rõ ràng, việc sử dụng thuốc bổ thận để điều trị các bệnh lý nam giới như yếu sinh lý đã trở thành suy nghĩ quen thuộc của nhiều người. Nguyên nhân là do mọi người không hiểu rõ nguyên nhân gây ra rối loạn chức năng sinh lý nam giới, đặc biệt là yếu sinh lý, nên lầm tưởng rằng phương pháp duy nhất để điều trị là “bổ thận”. Điều này đã dẫn đến việc rơi vào cái bẫy của việc sử dụng thuốc bổ thận.
Để thoát khỏi cái bẫy của việc sử dụng thuốc bổ thận, cần phải hiểu rõ các nguyên nhân của phong trào bổ thận, bối cảnh xã hội hiện đại liên quan đến rối loạn chức năng sinh lý nam giới, đặc biệt là quy luật bệnh lý và triệu chứng trong y học cổ truyền, chỉ định của phương pháp bổ thận, cũng như các tác hại của việc lạm dụng thuốc bổ thận.
1. Nguyên nhân của phong trào sử dụng thuốc bổ thận
Việc nam giới dùng thuốc bổ thận có liên quan đến sự phổ biến của học thuyết Dịch học. Từ cuốn “Dịch Kinh” được biên soạn vào thời Tây Chu và sau này được chú giải trong “Dịch Truyện”, học thuyết này đã dần hình thành và có ảnh hưởng sâu rộng đến văn hóa Trung Quốc. Đến hôm nay, một số tư tưởng trong Dịch học vẫn ăn sâu trong tiềm thức của người dân, điều này đã vô tình chi phối một vài tư tưởng và hành động của họ.
Dịch học quan niệm rằng nam thuộc dương, nữ thuộc âm, dương thống trị trời, âm phụ thuộc vào dương. Điều này thể hiện rõ tư tưởng coi trọng nam giới và xem nhẹ nữ giới trong xã hội cổ đại. Quan niệm này đã ảnh hưởng đến lĩnh vực y học, dẫn đến việc sử dụng phương pháp bổ thận chủ yếu để điều trị rối loạn chức năng sinh lý nam giới. Dù trước thời Nguyên, yếu sinh lý được gọi là “âm yếu”, nhưng người xưa thường sử dụng thuốc bổ thận để điều trị. Đến thời Minh, khi tên gọi yếu sinh lý được sử dụng rộng rãi,
các thầy thuốc và bệnh nhân đã đồng nhất yếu sinh lý với thận yếu, khiến phong trào bổ thận càng phổ biến hơn.
2. Quy luật bệnh lý và triệu chứng trong y học cổ truyền liên quan đến rối loạn chức năng sinh lý nam giới, đặc biệt là yếu sinh lý trong bối cảnh xã hội hiện đại
Dựa trên nhiều thực tiễn lâm sàng và kết quả nghiên cứu dịch tễ học, chúng tôi đã phân tích rằng trong điều kiện xã hội hiện đại, **quy luật bệnh lý trong y học cổ truyền về yếu sinh lý có thể được tóm tắt như sau:** tổn thương do quan hệ tình dục không phải là nguyên nhân chủ yếu gây yếu sinh lý ở nam giới hiện đại, mà biến đổi tâm lý là nguyên nhân chính. Một số thói quen sinh hoạt không tốt như hút thuốc, uống rượu, ăn nhiều thực phẩm béo ngậy và cay nóng không thể bỏ qua. Nguyên tắc chung là nhiều hư ít thực. Các tạng phủ chủ yếu bị ảnh hưởng là gan và thận, liên quan đến tất cả năm tạng.
Quy luật triệu chứng là:
về mặt thực-hư, có nhiều trường hợp thực chứng (36.23%), ít trường hợp thực-hư lẫn lộn (30.12%), hư chứng chiếm trung bình (33.65%); về âm-dương thì âm hư nhiều (23.34%), dương hư ít (5.16%), thận dương hư càng ít (1.60%); xét về lạnh-nóng, có nhiều trường hợp nóng (22.25%) và ít trường hợp lạnh (8.07%), vị trí tạng phủ bị ảnh hưởng chủ yếu là gan và thận, liên quan chặt chẽ với gan; các triệu chứng thường gặp là
khí trệ do gan, thận hư, âm hư của gan và thận, nhiệt ẩm hạ xuống, khí trệ do gan và tỳ hư, tỳ thận lưỡng hư, khí trệ do gan.
Thêm vào đó, nghiên cứu của các bác sĩ Trung Quốc và Nhật Bản cho thấy chỉ có 5.9% bệnh nhân yếu sinh lý do hormone nam giảm. Vấn đề liệu trong trường hợp yếu sinh lý thì chủ yếu do âm hư hay dương hư, từ kết quả khảo sát cho thấy, **hiện nay, số người bị yếu sinh lý biểu hiện dương hư ít, biểu hiện thận dương hư càng ít hơn, mà chủ yếu là âm hư.** Nếu xem xét, tỉ lệ bệnh nhân yếu sinh lý thuộc về dương hư hoặc do giảm hormone nam rất thấp, huống chi là các bệnh lý nam khoa khác.
So với xã hội cổ đại, trong xã hội hiện đại khoa học và công nghệ đã mang lại nền văn minh hiện đại, phát triển kinh tế nâng cao đời sống con người, nhưng cùng với sự tiến bộ của văn minh và tốc độ phát triển kinh tế nhanh chóng, môi trường cạnh tranh gay gắt cũng mang lại áp lực tinh thần lớn cho con người. Bên cạnh đó, thói quen ăn uống và sinh hoạt cũng có sự thay đổi, ô nhiễm môi trường, v.v., điều này dễ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của con người, dẫn đến sự phát bệnh.
Cụ thể liên quan đến yếu sinh lý, trong xã hội hiện đại, do mức sống được nâng cao, sự tiến bộ y tế, con người no ấm, thể chất tăng cường, ít gặp người thể hư hoặc để mặc cho thể hư; do thay đổi trong chế độ hôn nhân, sự phổ cập kiến thức y học và sức khỏe, ảnh hưởng của tư tưởng “quý tinh” truyền thống, ít người bị tổn thương do quan hệ tình dục; sự phát triển nhanh chóng của thời đại và nhịp sống hối hả, nhằm đạt được chất lượng cuộc sống cao hơn, ý thức cạnh tranh trong dân chúng rất cao, cảm giác cấp bách của thời đại mạnh mẽ, **áp lực xã hội và áp lực công việc lớn, tâm lý căng thẳng, những biến đổi tình cảm quá mức, dẫn đến số người bị bệnh do biến đổi cảm xúc ngày càng tăng;** do thiếu kiến thức hoặc hiểu lầm về vấn đề quan hệ, đôi khi thất bại trong sinh hoạt tình dục, cũng có thể tạo nên áp lực tâm lý cho nam giới, dẫn đến trầm cảm; khí hậu trái đất nóng lên, ô nhiễm môi trường, ô nhiễm thực phẩm, cấu trúc ăn uống thay đổi, cũng như việc ăn uống thực phẩm cay nóng và béo ngậy, cùng với hút thuốc và uống rượu nhiều, thường xuyên làm tổn thương đến dịch âm hoặc làm nội tụ đờm trọc hoặc phát sinh nhiệt ẩm u khác.
Trên đây là bối cảnh và nền tảng của sự thay đổi quy luật bệnh lý và triệu chứng của bệnh yếu sinh lý hiện nay. Những yếu tố đã nêu dễ dàng làm cho cơ thể sinh ra các chứng trạng như ứ trệ, đờm, nhiệt, ứ, trọc, ẩm, v.v., dẫn đến sự thay đổi bệnh lý thực thể chính của yếu sinh lý. Người ta rất ít chuyển sang nguyên nhân bệnh lý hư thể, từ đó hình thành nền tảng sinh lý học của yếu sinh lý với nhiều nguyên nhân thực thể; trong khi tất cả những thay đổi này liên quan đến bệnh lý yếu sinh lý xảy ra song song với sự thay đổi bối cảnh xã hội, chắc chắn sẽ thúc đẩy sự thay đổi quy luật thể hiện triệu chứng của yếu sinh lý. Rõ ràng là, do sự khác biệt giữa môi trường và bối cảnh xã hội cổ kim, từ góc độ lý thuyết và logic,
nó có thể ảnh hưởng đến việc phát bệnh của yếu sinh lý và sự thể hiện triệu chứng của nó, dẫn đến sự khác biệt trong quy luật bệnh lý và triệu chứng giữa thời xưa và hiện nay.
3. Chỉ định của phương pháp bổ thận
Bổ thận là một phương pháp điều trị trong y học cổ truyền, áp dụng cho các bệnh lý do sự suy yếu của thận gây ra, đặc biệt là các triệu chứng như cơ thể hay sợ lạnh, tay chân lạnh, hạ bộ lạnh, đau thắt lưng, sắc mặt nhợt nhạt, tiểu tiện vàng và tiểu đêm nhiều.
Điều trị bằng thuốc bổ thận có thể được sử dụng trong trường hợp nam giới mắc rối loạn chức năng sinh lý kèm theo các triệu chứng trên. Từ góc độ y học hiện đại, việc dùng thuốc bổ thận để điều trị rối loạn chức năng sinh lý thường chỉ được thực hiện khi mức hormone nam trong máu của bệnh nhân giảm.
Hiện nay, trong các sản phẩm bổ sung và thuốc điều trị rối loạn chức năng sinh lý, phần lớn đều tập trung vào việc bổ hư, trong đó bổ thận chiếm ưu thế và chế độ bổ thận cũng chủ yếu là bổ thận dương. Điều này dẫn đến việc tràn lan thuốc bổ thận. Như đã nêu ở trên, hiện nay đa số bệnh nhân yếu sinh lý không biểu hiện là thận dương hư và thiếu hụt hormone nam, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi nhiều người dùng thuốc bổ thận mà không thấy hiệu quả. Nếu bệnh thuộc tình trạng âm hư, việc điều trị mà không bổ âm mà lại bổ dương,
chắc chắn sẽ dẫn đến tình trạng nhiệt gia tăng khiến cho nước hao mòn, và kết quả là chức năng sinh lý của cơ thể sẽ hoàn toàn “khô kiệt” không thể điều trị bằng thuốc.
4. Tác hại của việc lạm dụng thuốc bổ thận
Trong công việc lâm sàng, có thể thấy nhiều hậu quả xấu do việc sử dụng bừa bãi các sản phẩm bổ thận, ví dụ như bệnh nhân viêm tiền liệt tuyến mãn tính trước đây có nguyên nhân là ứ trệ do nhiệt ẩm, do giảm chức năng sinh lý mà lạm dụng thuốc bổ thận, không những không giảm bệnh mà còn làm tăng nặng tình trạng viêm tiền liệt tuyến và giảm chất lượng tinh dịch dẫn đến vô sinh; đối với bệnh lý do huyết áp cao và tiểu đường gây ra, việc lạm dụng thuốc bổ thận thường làm tăng huyết áp, huyết đường, dẫn đến nhiều biến chứng, làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
Tài liệu cho thấy, một số bệnh nhân yếu sinh lý đã lạm dụng thuốc bổ thận không chỉ không điều trị hết bệnh yếu sinh lý mà còn gặp phải nhiều tác hại khác như viêm họng, chảy máu mũi, mất ngủ, lo âu, huyết áp cao, tiểu máu và nhiều phản ứng không đáng có khác. Tác hại của việc lạm dụng thuốc bổ thận không chỉ dẫn đến các hậu quả xấu đã nêu mà còn có thể làm nặng thêm tình trạng bệnh, gây áp lực tâm lý cho bệnh nhân và mất đi niềm tin vào việc điều trị bệnh.
Do đó, tuyệt đối không nên tự ý lạm dụng thuốc bổ thận khi bị bệnh nam khoa. Ngay cả khi yếu sinh lý thực sự do thận dương hư, cũng cần phải dùng thuốc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Chúng tôi không phủ nhận rằng phương pháp bổ thận có thể nâng cao chức năng sinh lý của nam giới, nhưng việc chữa trị bằng thuốc bổ thận có những chỉ định nghiêm ngặt, chỉ áp dụng cho một số ít bệnh nhân nam khoa và phải thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Tên chuyên mục: “Sức khỏe nam giới và Hạnh phúc gia đình”
Tổ chức thực hiện: Phòng khám Hoa Trung Y học
Khoa Nam học và Y học sinh sản, Bệnh viện Y học cổ truyền Vân Nam
Ủy ban chuyên môn về Nam khoa, Hiệp hội Y học cổ truyền Vân Nam
Tổng biên tập: Tần Quốc Chính
Biên tập nội dung: Lâm Từ Diệu
Biên tập viên: Mã Xuân Lị
(Hình ảnh được lấy từ Internet)