Đây là bài viết số
4216
của
Đại Y Tiêu Bảo
Tuần trước, có một bệnh nhân hơn 30 tuổi đến khám vì bị thương vùng khớp gối phải khi chơi bóng đá. Ban đầu, cảm thấy đau nhưng không nhiều, sau khi ra ngoài thì cảm thấy cơn đau tăng dần. Bệnh nhân đã thực hiện MRI tại bệnh viện địa phương. Kết quả cho thấy: tổn thương sụn chêm trong khớp gối phải cấp độ 2, yêu cầu kết hợp lâm sàng. Bác sĩ địa phương đưa ra hai phương án: một là điều trị bảo tồn, sử dụng nẹp cố định 6 tuần. Nếu phục hồi tốt, nghĩa là điều trị bảo tồn hiệu quả; nếu không hiệu quả có thể tiến hành phẫu thuật nội soi. Hai là tiến hành phẫu thuật nội soi ngay. Nếu trong quá trình phẫu thuật thấy tổn thương rõ rệt thì tiến hành khâu lại. Bệnh nhân lưỡng lự không biết chọn phương án nào, vì vậy đã đến phòng khám để xin ý kiến của tôi. Sau khi xem xét phim MRI và tiến hành khám lâm sàng, tôi không thấy dấu hiệu tổn thương sụn chêm rõ ràng, vì vậy tôi đã đưa ra đề nghị điều trị bảo tồn.
Tổn thương sụn chêm là một trong những chấn thương phổ biến nhất ở khớp gối, thường gặp ở thanh niên, nam nhiều hơn nữ. Khớp gối dễ bị tổn thương sụn chêm khi chuyển động từ co đến duỗi kèm theo xoay. Tổn thương sụn chêm thường tập trung ở sụn chêm trong, thường thấy tổn thương góc sau của sụn chêm. Sự bất thường bẩm sinh của sụn chêm, đặc biệt là sụn dạng đĩa dễ dàng dẫn đến thoái hóa hoặc tổn thương. Cơ xung quanh khớp yếu và ổn định khớp kém cũng dễ gây ra tổn thương sụn chêm.
Cần thực hiện những kiểm tra gì sau khi tổn thương sụn chêm?
Kiểm tra MRI khớp gối
Là phương pháp chẩn đoán tổn thương sụn chêm nhạy cảm và chính xác nhất cho đến nay, độ chính xác lên tới 98%. MRI (Magnetic Resonance Imaging) là phương pháp quét hình ảnh bằng sóng điện từ, không có tác hại phóng xạ.
Kiểm tra X-quang khớp gối
Kiểm tra X-quang khớp gối không thể dùng để chẩn đoán rách sụn chêm, mà chủ yếu để loại trừ gãy xương khớp, dị thể tự do và các rối loạn khớp gối giống như rách sụn chêm.
Kiểm tra nội soi khớp
Kỹ thuật nội soi khớp đã được công nhận là phương pháp lý tưởng để chẩn đoán và xử lý phẫu thuật tổn thương sụn chêm. Tuy nhiên, không khuyến nghị thực hiện nội soi khớp để xác định chẩn đoán một cách thường quy.
Tổn thương sụn chêm nên được điều trị như thế nào?
Sụn chêm là mô sụn xơ, mép có cung cấp máu gọi là vùng đỏ, có khả năng tự phục hồi tốt. Khu vực trung tâm không có cung cấp máu gọi là vùng trắng, trong đó phần lớn bệnh nhân không thể tự phục hồi tổn thương. Hiện tại chưa có loại thuốc nào có hiệu quả trong việc phục hồi sụn chêm. Phương pháp điều trị tổn thương sụn chêm phụ thuộc vào loại tổn thương, kích thước và vị trí của rách. Các yếu tố khác quyết định phương án điều trị bao gồm tuổi tác, tình trạng sức khỏe, mức độ hoạt động và các bệnh kết hợp khác.
Nếu tổn thương sụn chêm nhỏ, MRI cho thấy tổn thương cấp độ 2 và triệu chứng không rõ rệt, có thể thực hiện điều trị bảo tồn tạm thời. Nếu rách lớn, sụn chêm không ổn định, có triệu chứng kêu lắc lư, cản trở sinh hoạt và vận động, có nguy cơ tổn thương sụn và dây chằng tiềm ẩn, nên cân nhắc thực hiện phẫu thuật nội soi ít xâm lấn để sửa chữa sụn chêm bị tổn thương.
Lưu ý
Trong mọi trường hợp, cần thực hiện khám lâm sàng cẩn thận và đọc phim cẩn thận để xác định cơn đau có liên quan đến tổn thương sụn chêm hay không, có đi kèm các tổn thương khác hay không, và kết hợp triệu chứng lâm sàng với thông tin hình ảnh để xác định phương án điều trị tốt nhất.
Tác giả: Khoa Chỉnh Hình, Bệnh viện Trung Tâm Thứ Ba Thiên Tân
Bác sĩ trưởng: Quách Thụ Chương