Duy trì sức khỏe và phòng bệnh cần phải phù hợp với tự nhiên, trong đó bao gồm cả việc điều chỉnh sức khỏe theo ngày và đêm. Theo “Tố Vấn – Sinh Khí Thông Thiên Luận”, trong một ngày, vào buổi sáng dương khí bắt đầu sinh ra, giữa trưa thì đạt cực điểm, lúc hoàng hôn thì thu lại, và vào nửa đêm thì ẩn giấu. Bởi vì buổi sáng là thời gian lý tưởng cho sự sinh trưởng của dương khí, nên rất thích hợp cho việc hít thở không khí trong lành và hoạt động cơ thể bên ngoài. Đây là lý do người ta thường nói về “tập thể dục buổi sáng”, nhưng tập thể dục buổi sáng cũng cần phải tuân theo các nguyên tắc khoa học; nếu chỉ làm theo cảm tính, thường thì sẽ rơi vào những cạm bẫy không có lợi cho sức khỏe.
Cạm bẫy 1: Tập thể dục buổi sáng càng sớm càng tốt
Nhiều người thường lên kế hoạch tập thể dục vào lúc trời chưa sáng hoặc lúc rạng sáng, cho rằng lúc này môi trường yên tĩnh, không khí trong lành, nên hiệu quả tập luyện sẽ tốt nhất. Thực tế, thời gian tập thể dục buổi sáng nên bắt đầu sau khi mặt trời mọc.
Nghiên cứu cho thấy, ở khoảng thời gian nửa đêm, thường xảy ra hiện tượng nghịch nhiệt gần mặt đất, khiến cho các chất ô nhiễm trong không khí khó khuếch tán vào khoảng 6 giờ sáng. Lúc này, bầu trời chỉ mới bắt đầu sáng lên, nhưng thực tế thường là thời điểm ô nhiễm ở mức cao. Hơn nữa, trước khi mặt trời mọc, ánh sáng chưa chiếu vào lá cây, dẫn đến việc thực vật không tiến hành quang hợp trong suốt cả đêm, quanh khu vực thực vật xanh không chỉ không có oxy tươi mà còn tích tụ một lượng lớn carbon dioxide. Do đó, việc tập thể dục buổi sáng gần rừng hoặc thực vật xanh sẽ không có lợi cho sức khỏe của con người.
Cạm bẫy 2: Tập thể dục ngay sau khi thức dậy
Tập thể dục buổi sáng khi bụng đói thực sự không có lợi cho sức khỏe. Uống một cốc nước ấm sau khi thức dậy giúp loại bỏ độc tố trong cơ thể, có tác dụng “rửa nội tạng”. Tuy nhiên, không nên uống quá nhiều để tránh làm tăng gánh nặng cho tim và hệ tiêu hóa, khoảng 150 – 200 ml là phù hợp.
Trước khi tập thể dục buổi sáng, cũng nên ăn một chút thức ăn; nếu không, do thiếu carbohydrate, nguồn năng lượng chủ yếu trong quá trình tập luyện sẽ là chất béo trong cơ thể. Lúc này, lượng axit béo tự do trong máu sẽ tăng cao, có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim hoặc thậm chí tử vong đột ngột. Tuy nhiên, cũng không nên ăn quá no để tránh tình trạng khó chịu cho dạ dày hoặc một số bộ phận cơ thể không được cung cấp đủ máu trong khi tập luyện.
Cạm bẫy 3: Tập thể dục buổi sáng trong sương mù đầy thơ mộng
Sương mù dày đặc, cảnh vật mờ ảo, dường như mang đến một không khí thơ mộng cho việc tập thể dục buổi sáng. Nhưng thực tế, sương mù mà chúng ta thường đề cập có thể bao gồm “khói”, “mù” và “sương” – tất cả đều đánh dấu hiện tượng ô nhiễm không khí. “Khói” chính là dấu hiệu của ô nhiễm trong khí quyển. PM2.5 (các hạt nhỏ hơn 2,5 micromet trong không khí) là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng “mù”, trong khi “sương” là các hạt nước bay hơi gần mặt đất, thường hòa tan những chất độc hại từ nguồn ô nhiễm. Tập thể dục trong sương mù sẽ dẫn đến việc hít thở mạnh hơn và nhanh hơn, tự nhiên sẽ đưa vào cơ thể nhiều chất độc hại có trong không khí, dễ dẫn đến các bệnh như nhiễm trùng đường hô hấp.
Cạm bẫy 4: Tập thể dục buổi sáng mỗi ngày hiệu quả hơn
Trong một tuần, việc tập thể dục 5 ngày và nghỉ 2 ngày để cơ thể phục hồi và hồi phục là phương pháp luyện tập khoa học hơn. Hai ngày nghỉ này có thể chọn vào cuối tuần, hoặc tùy thuộc vào thời tiết và tình trạng sức khỏe. Nếu cảm thấy cơ thể không khỏe, như bị cảm hoặc sốt, hoặc đang trong giai đoạn cấp tính của một bệnh nào đó, nên tránh tập thể dục buổi sáng; nếu hôm trước ngủ không ngon thì hôm sau cũng không nên tập thể dục. Những người mắc bệnh tim mạch hoặc bệnh lý mạch máu não tốt nhất không nên tập thể dục ngoài trời. Đối với người trung niên và cao tuổi khỏe mạnh, thời gian tập thể dục buổi sáng nên được giới hạn ở khoảng 30 phút.