Loét tì đè là một vấn đề sức khỏe toàn cầu, cũng là một trong những vấn đề cần được chú ý trong công tác điều dưỡng. Loét tì đè không phải là một bệnh lý nguyên phát, mà thường do những bệnh nhân nằm liệt giường không được chăm sóc tốt gây ra. Nó sẽ làm tăng nỗi đau của bệnh nhân, làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh nền, kéo dài thời gian bệnh, và sau khi nhiễm trùng có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng, đe dọa tính mạng. Khi loét tì đè xuất hiện, nó gây hại rất lớn đến sức khỏe và an toàn của bệnh nhân. Do đó, việc phòng ngừa và chăm sóc loét tì đè đã trở thành một chủ đề nghiên cứu nóng trong lĩnh vực điều dưỡng. Vậy chúng ta còn điều gì chưa biết về việc phòng ngừa loét tì đè? Tiếp theo, tôi sẽ chia sẻ với mọi người về những vấn đề liên quan đến loét tì đè!
1. Những điều liên quan đến loét tì đè!
Định nghĩa mới nhất về loét tì đè là tổn thương khu trú ở da và (hoặc) mô mềm dưới da do áp lực hoặc lực cắt kết hợp, thường xảy ra ở vị trí nổi xương hoặc nơi da tiếp xúc với các thiết bị y tế. Các vị trí dễ mắc khác nhau tùy thuộc vào địa điểm. Theo khảo sát, khoảng 95% loét tì đè xảy ra ở nửa dưới cơ thể, đặc biệt là ở vùng xương cùng, xương ngồi, đây là những vị trí có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất. Trong lâm sàng, loét tì đè được chia thành sáu giai đoạn, mức độ tổn thương khác nhau tùy theo từng giai đoạn. Đặc điểm ban đầu của loét tì đè là da nguyên vẹn xuất hiện đỏ không biến mất khi bị áp lực. Nếu không kịp thời thay đổi tư thế để tránh áp lực, da sẽ xuất hiện ở những nơi có màu đỏ sâu, màu hạt hoặc màu tím không biến mất hoặc xuất hiện phỏng do sung huyết, tiếp tục xấu đi, tính toàn vẹn của da sẽ bị ảnh hưởng, có thể thấy được cơ bắp, xương, hoặc vết thương sẽ bị phủ hoàn toàn bởi vảy đen. Không nên coi thường loét tì đè, nhiều bệnh nhân trong cuộc sống thiếu kiến thức về phòng ngừa và chăm sóc loét tì đè, làm tăng nguy cơ mắc bệnh và kéo dài tình trạng bệnh.
2. Những gì khiến loét tì đè xuất hiện thường xuyên?
Gần đây, có một người dùng mạng hỏi rằng, chú của anh ta đã bị đột quỵ và hôn mê hơn hai tuần. Khi tỉnh dậy, sau một tuần nằm viện, chú được về nhà nghỉ ngơi. Sau khi về nhà, ông không mấy khi ra ngoài vì sức khỏe kém. Ba ngày trước, ông phải nhập viện vì loét tì đè. Tôi muốn biết loét tì đè do đâu mà có? Thực sự tôi rất lo lắng cho ông ấy.
Qua quan sát, mọi người nhận thấy không nhất thiết chỉ có đệm và giường mới gây ra loét tì đè, nguyên nhân chính là do áp lực. Vì vậy, người ta đã đổi tên thành loét tì đè. Ở giai đoạn này, trọng tâm của việc phòng ngừa và điều trị là loại bỏ áp lực. Thực tế, nguyên nhân gây ra loét tì đè chủ yếu có những điểm sau: 1. Hạn chế khả năng vận động. Khi bệnh nhân nằm liệt giường lâu dài hoặc ngồi xe lăn trong thời gian dài, da sẽ ma sát với ga trải giường hoặc bề mặt xe lăn, một khi da bị xước, mồ hôi hoặc nước tiểu sẽ thẩm thấu vào da bị xước, dẫn đến loét tì đè. 2. Suy dinh dưỡng. Nếu lượng ăn vào ít hoặc lượng dinh dưỡng không đủ, trong trường hợp này sẽ gây teo cơ, giảm mỡ mô dưới da. Khi cơ thể bị áp lực, da ở vị trí xương nổi có thể không chịu được áp lực của cơ thể, trong trường hợp này, nó không thể bảo vệ vùng đó, dẫn đến tình trạng loét tì đè ở bệnh nhân.
3.
Loét tì đè thật đáng sợ, có cách nào để phòng ngừa không?
Với sự gia tăng dân số già, loét tì đè đang trở thành vấn đề ngày càng nổi bật trong xã hội, đồng thời gây ra gánh nặng xã hội lớn! Để giúp nhiều người hiểu và quan tâm đến loét tì đè, thực hiện tốt công tác phòng ngừa hàng ngày, cung cấp chẩn đoán, điều trị và chăm sóc loét tì đè theo chuẩn hóa, nâng cao nhận thức và khả năng chăm sóc phòng ngừa loét tì đè, nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Vậy chúng ta cần làm gì để phòng ngừa loét tì đè?
Đầu tiên, chúng ta cần biết bệnh nhân nào dễ bị loét tì đè có các loại bệnh nhân sau: bệnh nhân liệt nửa người, người cao tuổi, bệnh nhân chấn thương tủy sống, người suy dinh dưỡng, người béo phì, người suy yếu sức khỏe, bệnh nhân phù nề, bệnh nhân đau đớn, bệnh nhân cố định bằng bột, bệnh nhân mất kiểm soát đại tiểu tiện, bệnh nhân cảm lạnh và người sử dụng thuốc an thần, v.v. Từ thực tế công việc nhận thấy rằng phòng ngừa loét tì đè cần thực hiện năm việc thường xuyên: thường xuyên sắp xếp, thường xuyên đổi tư thế, thường xuyên thay đổi, thường xuyên quan sát, thường xuyên vệ sinh.
(1) Thay đổi tư thế: hãy lật người ít nhất mỗi 2 giờ, nếu cần, có thể lật mỗi giờ một lần.
(2) Chọn bề mặt hỗ trợ phù hợp: có thể sử dụng gối lật để nằm nghiêng, sử dụng đệm khí để giảm áp lực toàn thân, hoặc sử dụng đệm nước và đệm giảm áp tại các vị trí xương nổi, chọn sản phẩm chống loét tì đè phù hợp dựa trên tình hình thực tế.
(3) Khi xảy ra tình trạng tiểu không tự chủ, chú ý tránh chất thải kích thích trên da. Dọn dẹp kịp thời chất thải, giữ da sạch sẽ. Không nên mát xa da vì có thể gây ra phản ứng viêm cấp tính tại vùng đó.
(4) Khi lật hoặc di chuyển cần chú ý đến kỹ thuật. Không kéo, lôi, đẩy hoặc dồn. Cũng không nên sử dụng bồn cầu hỏng để tránh làm xước da.
(5) Đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ, chế độ ăn uống cần đủ protein, vitamin và calo. Chọn thực phẩm dễ tiêu hóa, chú ý đến việc tiêu thụ đủ lượng trái cây và rau củ hàng ngày. Đồng thời, cần chú ý tập thể dục, nếu bạn có khả năng tập luyện, có thể được người khác hỗ trợ tập luyện vừa phải, không nên nằm quá nhiều.
(6) Cần thông báo cho bệnh nhân và người thân về các vấn đề cần chú ý trong việc chăm sóc hàng ngày, giảm thực phẩm chứa cholesterol cao trong chế độ ăn uống, tăng cường các biện pháp giữ ấm.
Kết luận
Loét tì đè còn được gọi là tổn thương do áp lực, là một trong những biến chứng thường gặp của nhiều bệnh lý lâm sàng, chủ yếu do bệnh nhân ở trạng thái tĩnh lâu dài, làm cho vùng da bị áp lực, dẫn đến ảnh hưởng bất lợi đến tuần hoàn máu của cơ thể, khiến da và mô dưới da không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, dẫn đến xuất hiện các vết loét, hoại tử ở các mức độ khác nhau. Do đó, chúng ta cần có biện pháp phòng ngừa việc hình thành loét tì đè, giúp bệnh nhân giữ tư thế đúng và thường xuyên lật người để tránh để các vị trí của bệnh nhân bị áp lực lâu dài. Trong quá trình chăm sóc cần thực hiện thay đổi tư thế từ 0,5 giờ đến 2 giờ một lần, hoặc sử dụng giường khí, đệm xốp để cải thiện tình trạng loét tì đè của bệnh nhân. Trên đây là những kiến thức nhỏ về loét tì đè cũng như cách phòng ngừa loét tì đè, hy vọng các phương pháp trên có thể giúp đỡ mọi người, giúp mỗi bệnh nhân có thể trải qua ngày hôm nay một cách khỏe mạnh!