Tác giả Đoàn Nhược Xu
Gần đây, tin tức về “trẻ em 18 tháng tuổi bị khách hàng trong nhà hàng cho uống 50ml bia” đã gây sự chú ý lớn trong xã hội. Sau khi được bác sĩ cứu chữa tận tình, đứa trẻ đã thoát khỏi nguy hiểm tính mạng, nhưng rượu có thể đã gây tổn thương không thể đảo ngược cho hệ thần kinh của em. Trong cuộc sống hàng ngày, thỉnh thoảng chúng ta cũng thấy một số người lớn vì “vui vẻ” mà để trẻ em liếm rượu ở đầu đũa. Tuy nhiên, trẻ em uống rượu nguy hiểm hơn nhiều so với chúng ta tưởng tượng, và họ chịu tổn thương dễ dàng và nghiêm trọng hơn người lớn.
Xét về cấu trúc sinh lý và sự phát triển chức năng, gan của trẻ em chưa phát triển hoàn thiện, đây là lý do chính khiến khả năng chuyển hóa rượu của họ yếu. Gan của người lớn có hệ enzyme hoàn chỉnh, có thể phân hủy rượu hiệu quả thành carbon dioxide và nước, sau đó bài tiết ra ngoài. Nhưng gan của trẻ em, dù là số lượng tế bào gan hay hoạt tính và số lượng enzyme chuyển hóa, đều kém xa người lớn, khả năng chuyển hóa rượu chỉ bằng 1/3 hoặc thậm chí thấp hơn so với người lớn. Lấy ví dụ, giả sử một người lớn có thể chuyển hóa 10 – 15 gram rượu mỗi giờ, thì một đứa trẻ có thể cần nhiều giờ hoặc thậm chí nhiều hơn để chuyển hóa lượng rượu tương tự. Giống như trong vụ việc này, 50ml bia đối với người lớn có thể không đáng kể, nhưng với một đứa trẻ có gan chưa phát triển hoàn toàn, điều này đủ để gây ngộ độc rượu, dẫn đến sưng mặt, phát ban và các triệu chứng khác.
Não bộ và hệ thần kinh của trẻ em cũng đang trong giai đoạn phát triển, điều này khiến họ nhạy cảm hơn với độc tính của rượu. Rượu có thể dễ dàng xuyên qua hàng rào máu não chưa hoàn thiện của trẻ em, trực tiếp tấn công các tế bào não, can thiệp vào sự phát triển và chức năng bình thường của tế bào thần kinh. Tại Quảng Tây, đã từng có một bé trai hai tuổi bị ngộ độc rượu, tổn thương não và co giật do uống một lượng lớn rượu dưới sự khuyến khích của bác hai, dẫn đến sự phát triển bị thoái lui về mức độ một tuổi. Uống rượu lâu dài cũng có thể gây ra các vấn đề như giảm trí tuệ, mất tập trung, suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng đến việc học và cuộc sống tương lai của trẻ.
Xét từ góc độ chức năng toàn cơ thể, trẻ em có kích thước nhỏ hơn, lượng nước và mỡ trong cơ thể khác với người lớn, điều này khiến họ không thể pha loãng rượu hiệu quả như người lớn. Khi tiêu thụ rượu, nồng độ rượu trong máu của trẻ em sẽ tăng nhanh chóng, làm tăng nguy cơ ngộ độc rượu. Thêm vào đó, niêm mạc đường tiêu hóa của trẻ em rất nhạy cảm, sự kích thích từ rượu có thể dễ dàng gây ra nôn, đau bụng và các khó chịu khác, trong trường hợp nghiêm trọng còn có thể dẫn đến xuất huyết dạ dày cấp. Tại Tứ Xuyên, có một người cha đã khiến con trai hai tuổi của mình uống hai lít rượu trắng dưới sự xúi giục của bạn bè, cuối cùng dẫn đến cái chết do ngộ độc cấp tính.
Rượu cũng có thể gây ra những mối đe dọa tiềm ẩn đối với sự phát triển của hệ thống sinh sản ở trẻ em. Đối với các bé trai, rượu có thể làm tổn thương tinh hoàn, ảnh hưởng đến sự phát triển, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến vô sinh khi trưởng thành; đối với bé gái, uống rượu có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của tuyến sinh dục, dẫn đến rối loạn kinh nguyệt và đau bụng kinh khi trưởng thành. Hơn nữa, việc trẻ em uống rượu còn có thể gây ra một loạt các vấn đề xã hội và tâm lý, chẳng hạn như dễ dàng kết bạn xấu, sa đà vào rượu, thậm chí có xu hướng nghiện rượu.
Việc trẻ nhỏ uống rượu gây hại rất lớn, là cha mẹ và thành viên trong xã hội, chúng ta cần nâng cao nhận thức, kiên quyết ngăn ngừa hành vi để trẻ em tiếp xúc với rượu. Đồng thời, cần tăng cường tuyên truyền giáo dục công chúng, để mọi người hiểu rõ về tác hại của việc trẻ em uống rượu, cùng nhau tạo ra một môi trường phát triển lành mạnh và an toàn cho trẻ em.