Những người bị giãn phế quản thường xuyên chịu đựng các triệu chứng như ho mãn tính, ho ra đờm mủ, khó thở, và ho ra máu. Những triệu chứng này không chỉ khiến người bệnh mệt mỏi mà còn có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như nhiễm trùng phổi tái phát, suy giảm chức năng phổi, thậm chí dẫn đến suy hô hấp.
Vì vậy, nhiều bệnh nhân rất quan tâm: Có thể chữa khỏi giãn phế quản hay không?
1. Giãn phế quản, có thể chữa khỏi không?
Hiện tại, vẫn chưa có phương pháp chữa khỏi giãn phế quản!
Do sự giãn nở vĩnh viễn của thành phế quản, cấu trúc đường thở đã xảy ra những thay đổi không thể phục hồi, hiện tại vẫn chưa có bất kỳ phương pháp điều trị nào có thể hoàn toàn sửa chữa được phế quản đã giãn. Do đó, giới y học cho rằng bệnh này không thể chữa khỏi. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bệnh nhân giãn phế quản không thể nhận được phương pháp điều trị và quản lý hiệu quả.
Mặc dù cấu trúc không thể phục hồi, nhưng thông qua điều trị và quản lý khoa học, bệnh nhân hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu giảm triệu chứng rõ rệt, phòng ngừa hiệu quả các biến chứng, giảm tần suất cơn cấp tính và nâng cao chất lượng cuộc sống gần với nhóm người khỏe mạnh. Nghiên cứu cho thấy, điều trị chuẩn hóa có thể làm giảm tần suất cấp tính ở bệnh nhân trung bình đến nặng và giảm tỷ lệ nhập viện. Chìa khóa của điều trị nằm ở việc cải thiện chức năng làm sạch đường thở, kiểm soát nhiễm trùng, giảm tần suất cơn cấp tính và duy trì hoặc cải thiện chức năng phổi.
2. Phương pháp điều trị giãn phế quản
Điều trị giãn phế quản là một quá trình tổng hợp, bao gồm vật lý trị liệu, điều trị bằng thuốc, phẫu thuật và điều chỉnh lối sống.
1.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu ngực: Thải đờm đúng cách là ưu tiên hàng đầu. Thông qua dẫn lưu tư thế (như tư thế đầu thấp chân cao), gõ đờm và các phương pháp vật lý khác để loại bỏ dịch tiết đường thở, khuyến cáo thực hiện 2-4 lần mỗi ngày, mỗi lần từ 10-30 phút. Nghiên cứu cho thấy, việc làm sạch đường thở đúng cách có thể làm nâng cao hiệu quả loại bỏ đờm, giảm sự tồn tại của vi khuẩn gây nhiễm trùng tái phát. Bệnh nhân có ho ra máu cần phải cẩn thận để tránh tình trạng nặng hơn.
Thiết bị làm sạch đường thở: Như thiết bị thông khí áp suất dương (van thở áp suất dương), máy rung ngực tần số cao, có thể giúp bệnh nhân thải đờm hiệu quả hơn, giảm nguy cơ nhiễm trùng và viêm. Những công nghệ này cần phải được thực hiện dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
2. Điều trị bằng thuốc
Kháng sinh: Nhiễm trùng do vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng cấp tính tái phát ở bệnh nhân. Trong giai đoạn cấp tính, bác sĩ sẽ dựa trên kết quả cấy đờm và xét nghiệm độ nhạy của thuốc để lựa chọn kháng sinh nhạy cảm, xây dựng kế hoạch điều trị cá nhân hóa. Lưu ý: nhất thiết phải sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, lạm dụng thuốc và ngừng thuốc quá sớm có thể gây ra chủng kháng thuốc, làm tăng độ khó trong điều trị sau này. Điều trị nhiễm trùng kịp thời và hiệu quả giúp giảm triệu chứng và phòng ngừa các biến chứng. Trong giai đoạn ổn định, có thể sử dụng lâu dài liều thấp thuốc macrolide (để chống viêm và điều chỉnh miễn dịch) nhằm giảm tần suất cấp tính.
Thuốc làm loãng đờm: Giúp làm loãng đờm, dễ khạc ra hơn, từ đó cải thiện chức năng làm sạch đường thở. Thuốc làm loãng đờm thường được sử dụng kết hợp với thuốc giãn phế quản, giảm co thắt đường thở và thúc đẩy thải đờm. Cần lưu ý rằng việc thải đờm quan trọng hơn việc ngừng ho: việc cố gắng dập tắt ho có thể khiến đờm tích tụ, làm nặng thêm nguy cơ nhiễm trùng.
Thuốc cầm máu: Khi có máu trong đờm hoặc ho ra một lượng nhỏ máu, có thể uống thuốc cầm máu. Đồng thời cần giữ tư thế nằm nghiêng về bên bị ảnh hưởng, tránh tình trạng máu tắc nghẽn đường thở. Nếu có hiện tượng ho ra một lượng lớn máu hoặc dấu hiệu suffocation (mặt xanh tím, khó thở), cần ngay lập tức đi cấp cứu. Lúc này có thể cần can thiệp hoặc phẫu thuật.
Thuốc điều chỉnh miễn dịch: Đối với những người có nguy cơ nhiễm trùng tái phát và chức năng miễn dịch suy giảm, có thể sử dụng thuốc điều chỉnh miễn dịch để tăng cường khả năng miễn dịch tại chỗ của đường hô hấp. Những loại thuốc này cần được đánh giá chức năng miễn dịch một cách nghiêm ngặt trước khi sử dụng, việc sử dụng mù quáng có thể làm tăng nguy cơ bệnh tự miễn.
Thuốc giãn phế quản: Giúp giãn nở phế quản, giảm triệu chứng hẹp đường hô hấp từ đó giảm khó thở. Các loại thuốc giãn phế quản thường dùng bao gồm các chất tác động lên thụ thể β2 và các thuốc kháng cholinergic.
3. Phẫu thuật điều trị
Đối với một số bệnh nhân giãn phế quản, nếu tổn thương giới hạn ở một phế quản hoặc một thùy phổi, và triệu chứng nặng, điều trị bằng thuốc không hiệu quả, có thể xem xét phẫu thuật. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm cắt thùy phổi hoặc cắt đoạn phổi. Tuy nhiên, phẫu thuật không phải là lựa chọn đầu tiên cho tất cả bệnh nhân giãn phế quản, cần phải đưa ra quyết định dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
4. Điều chỉnh lối sống
Bỏ thuốc lá: Hút thuốc là một trong những nguyên nhân quan trọng gây giãn phế quản, việc bỏ thuốc lá giúp giảm nhẹ triệu chứng và ngăn ngừa tình trạng xấu đi.
Tránh hít phải chất độc hại: Cố gắng tránh tiếp xúc với bụi nghề nghiệp, ô nhiễm không khí và các chất độc hại khác, nhằm giảm kích thích và tổn thương cho đường hô hấp.
Duy trì thói quen ăn uống tốt: Chế độ ăn uống cân bằng, tăng cường lượng protein và vitamin để nâng cao khả năng miễn dịch và sức đề kháng của cơ thể.
Tập thể dục hợp lý: Dưới sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà trị liệu vật lý, thực hiện tập thể dục vừa phải như đi bộ, yoga, có thể giúp tăng cường chức năng tim phổi và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Tiêm phòng vaccine: Khuyến cáo tiêm phòng vaccine cúm và vaccine phế cầu để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Mặc dù hiện tại giãn phế quản chưa có phương pháp chữa khỏi, nhưng thông qua điều trị và quản lý khoa học, bệnh nhân có thể giảm triệu chứng rõ rệt, phòng ngừa biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Tác phẩm phổ cập kiến thức về sức khỏe hô hấp của phòng thí nghiệm Quảng Châu
Tác giả, người duyệt: Bệnh viện Đại học Y Quảng Châu, Guo Shujun
(Nhóm giáo sư Guan Weijie)